www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
K��E YAZILARI caddesi
K��e Ad�n�n ve K��e Yaz�s�n�n Telif Hakk� sahibi: Alp ARPAD
� �
�nsan Olman�n Lezzeti... XCIV
K��emin ismini, " �nsan Olman�n Lezzeti � koydum. Hay�r, �srar eden olmad�. ��imden �yle geldi ��nk� insan olmak ger�ekten lezzetli bir i�tir
Mizah Yazan Yok adl� 62. �OL� �mde gittik�e gerileyen bu eksikli�imizden dem vurmu�tum. Mizah� yok eden bir s�r� nedenin yan�nda yeni g�n�n bir �ncekinden daha az mizaha sahip olmas� da etkenlerden �nemlisidir. Mizah kullan�lmamaktan unutulmaya y�z tutar. Neden kullan�lmaz; bal�k yerine kebab�n �imdilik daha �ok ye�lenmesinden mi? �sterseniz bir de tersten bakal�m: Mizah� ne do�urur? Mizah yani g�lmece; e�lendirme, g�ld�rme, bir kimsenin davran���na incitmeden tak�lma amac�n� g�den ince alay demektir. Ho�g�r� gerektirir. Ho�g�r� de ak�l ya da zek�yla veya ak�lla birlikte zek�yla g�sterilebilir. �uras� mutlakt�r ki zek� as�l malzemedir. Espriyi yani ince s�z� i�te bu zek� do�urur. Bir insana ince, anlaml�, d���nd�r�c�, �akal� s�zle verece�iniz yan�t ama olumlu ama olumsuz daima yerini bulacakt�r. Kap�y� kapamamak i�in de tart��malarda b�yle yan�tlar �artt�r. Biz o h�le gelmi�iz ki d���nm�yoruz bile! Hemen giri�iveriyoruz kar��m�zdakine. Hak etti�ini d���nsek bile o zaman da donan�m� yetersizdir. O h�lde donam�n� yetersize ni�in giri�iyoruz? Ni�in sa�l���m�zdan oluyoruz? Ele�tiriye de kapal�y�z! G�n�m�zde bile hi�bir yazar�n, senaristin g�n�l rahatl���yla topluma k�lavuz olacak d���ncelerini bir metinde toplayabildi�ine emin de�ilim. G�zlemlediklerimden: Kap�c�lar�n, doktorlar�n, avukatlar�n, eczac�lar�n ele�tirildi�i televizyon dizilerini takiben bu kurulu�lar�n temsilcilerinin yapt�klar� a��klamalar� Her toplumda her meslekten yanl�� yapanlar olmas� olas�d�r. �nemli olan ilgili yapt�r�mlarla bunlar� yanl��lar�ndan d�nd�rebilmektir. Topyek�n savunmak demek, asl�nda iyiyle k�t�y� de ayn� kabul etmektir ve bu da k�t�ye prim verip dolay�s�yla iyiyi de k�t� yapmak demektir. Daima ama daima b�kmadan k�t�n�n kar��s�nda olmak gerekir. Bunun en g�zel yolu da g�ld�r�yle ele�tirmektir. Duruma ho�g�r�yle yakla��labilir hatta kendimizi, kendimiz ele�tirebiliriz: Amerikan mahkemesi h�kimlerinden John Marshall emekli olup evine �ekilmi�. Kitapl���n en �st raf�nda �al���rken merdiven devrilmi�. Kitaplar yere d��en yarg�c�n �zerine y���lm�� G�r�lt�ye hizmet�isi ko�up gelmi�: � Aman efendim, ne oldu? Yarg�� kahkaha atarak: � Y�llardan beri onlar� �i�nedim; �imdi onlar beni �i�niyor! B�t�n bunlar say�sal �o�unluk meselesi! Etraf�n�zdakilerin hangi basamakta oldu�u �ok �nemli ��nk� ister istemez onlar size y�n veriyor. Mevl�na� n�n dedi�i tam da burada devreye giriyor: Ne kadar bilirsen bil, anlatabildiklerin kar��ndakinin anlayabildi�i kadard�r! Bu noktada da mutlaka siz kaybediyorsunuz ��nk� var olan inceliklerinizi k�smen bile olsa size kulland�rtm�yorlar. Sizi k�zd�r�yorlar� K�zg�n zek�ysa d���nemiyor. D���nemeyince bulam�yor. ��z�m �retemiyor. �retim yapam�yor. �retim yoksa ya�am da yoktur felsefesi �zerinden gidersek; geriye kavga eden, zaman� gelince yemek yiyen, her zaman t�keten bir canl� kal�yor� H�lbuki oyna�an kedileri, k�pekleri veya do�adaki di�er canl�lar� dikkatle seyrederseniz; zek�yla yumu�at�lm�� o oyunlar�n�n i�inde belirgin olarak seyreden mizah duygusunu hemen alg�lars�n�z�
�nsan Olman�n Lezzeti... XCV' de bulu�ana dek, en iyilerle kal�n. �lk not: En son ne zaman, g�lmenin ayakta kalmak oldu�unu d���nd�n�z? |
: Alp ARPAD, Ankara, 22 May�s 2004 Cumartesi, 05:05 Di�er bir " �OL... " i�in