wholesale jerseys wholesale jerseys china wholesale nfl jerseys from china wholesale jerseys free shipping wholesale nfl jerseys online coach outlet coach handbags outlet coach handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors outlet

www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�

�YK� BULVARI

Telif Hakk� Sahibi: Emel BAYKARA

TILSIM

     Topra�� kazmaya devam ettik, kazd�k, kazd�k, topra��n i�inde parlayan bir �ey g�rd�k. Onu ilk g�rd���m anda dizlerimin �st�nde oturmaktayd�m. Hepimiz heyecan i�inde ona bak�yorduk. Milattan �nce 810 y�llar�ndan kalma, ye�il ta�l� bir y�z�kt�. Bir arkada��m, onu elimden ald�ktan sonra parma��na takt�. K�zca��z  etkilenmi� gibi hareketleri birden de�i�ti. Kendini d�nyan�n en g�zel kad�n� olarak g�rmeye ba�lam��t�. Normal zamanda s�radan biriydi hatta g�zel oldu�u s�ylenemezdi. G�zlerinde kal�n g�zl�kler, at kuyru�u yapt��� k�v�rc�k sa�lar� ile s�radan bir k�zd� i�te. Ne olduysa oldu, birden ukala, kendini be�enmi� olmaya ba�lad�. Bunu �nemsememeye �al��arak kazma i�lerine devam ettik.

�ad�ra d�nd���m�zde elimizde yaln�zca bir y�z�k vard�. On ki�ilik bir ekiptik; d�rt k�z, alt� erkek. �ki senedir beraber kaz� �al��mas� yap�yorduk. �imdi Van� day�z. Urartulara ait oldu�unu sand���m�z birka� bulguya rastlam��t�k. Bu y�z���nde Urartulara ait oldu�unu d���n�yorduk. Tarih okuyan bir arkada��m�z ��yle anlatt�;

- � Urartular m.�. 860 y�l�nda kurulup, m.�. 580 y�l�nda Medler ve �skitler taraf�ndan son verilmi�tir.Urartular�n ba�kenti Tu�pa idi,biliyorsunuz Tu�pa Van g�l� k�y�s�n�n bir kayal���nda kurulmu�tu... � Fakat devam edemeden kendisini bilmez bir arkada��m�z hemen atlay�p;

- � Biz bu anlatt�klar�n� biliyoruz, arkeoloji derslerini bo�una almad�k �yle de�il mi? � dedi. Bunu s�yler s�ylemez tarih�i olan arkada��m k�pk�rm�z� kesildi; belli ki utanm��t�! Bana g�re, utanmas� gereken bir hareket yapmam��t�. As�l utanmas� gereken s�z�n� kesen arkada��m�zd�; ��nk� biz dalm�� dinliyorduk. Daha sonra kar��an �ocu�a k�z�nca, �ocuk susmas� gerekti�ini anlad�. Tarih�i arkada��m�zdan anlatmas�na devam etmesini istedik. S�z�ne kald��� yerden devam etti;

- " ( ... ) m.�.  8.yy ortalar�nda Urartu� nun etki alan� Suriye� ye do�ru geni�lemeye ba�lam��t�. Kral II. Sardur baz� Ge� Hitit beylikleriyle bir koalisyon kurup Asur egemenli�ine kar�� harekete ge�ti. Ancak Asurlular m.�. 743 tarihinde Ad�yaman - G�lba�� y�resinde Urartu -Ge� Hitit koalisyonunu yenerek Tu�pa� y� ku�at�nca Urartu egemenli�ine b�y�k bir darbe vuruldu. Ayn� d�nemde de kuzeyden g��ebe Kimmerlerin sald�r�lar� ba�lam��t�. Bu nedenlerle Urartular M.�. 8. y�zy�l sonlar�nda Van g�l� y�resine �ekilmek zorunda kald�lar. Daha sonra II. Argi�ti ve II. Rusa d�nemlerinde yeniden baz� merkezler kuruldu. Buna kar��n Urartu devletinin gerilemesi durdurulamad� ve m.�. 612 y�l�nda Asur �mparatorlu�unun y�k�l���n� izleyen on y�l i�inde Urartu devletine Medler ve �skitler taraf�ndan son verildi. Urartular�n en �nemli �al��malar� bay�nd�rl�k alan�nda olmu�tur. Bunun sebebi de yap� olarak, b�lgenin sarp kayalarla dolu olmas�, sa�lam kaleler,�ehirler yap�lmas� gerekiyordu. Urartu devletinde her t�rl� alt yap� hizmeti devlet taraf�ndan pl�nlanm��t�. Bunlar aras�nda sulamaya �zel bir �nem verilmi�ti. Urartu dini �ok tanr�l�yd�. En �nemli tanr�lar� Haldi ( Sava� Tanr�s� ), Tei�eba ( F�rt�na Tanr�s� - Hititlerde Te�up ) ve �ivini (G�ne� Tanr�s�) idi. Urartular bu tanr�lara A��khava kutsal alanlar� yan�nda kendilerine �zg� b�y�k bir kompleks olu�turan tap�naklarda da t�renler d�zenlerlerdi. Bu tap�naklar�n en ilgin� �zelli�i tanr� heykelinin durdu�u kare pl�nl� y�ksek kuledir. Neyse arkada�lar bu kadar bilgi yeter; i�imizde s�kil�nlar olabilir diye d���n�yorum � dedi dolayl� olarak.

- � Evet � dedi Mehmet, � ben s�k�ld�m, uyuyal�m art�k! �. Herkes uyumak isteyince yatmaya karar verdik.

Yata��ma uzanm��, hemen uyuyamam��t�m. D���n�yordum. Kaz� i�i mistik, �rpertici bir i�ti. Korkmakla cesur olmak aras�nda bir �eydi. O gizemli bulgular� ele ge�irmek b�y�k bir zevkti; asl�nda biraz hafiye olmay� gerektirir. Kazd���n zaman kar��na fosiller, tabletler ve daha bir�oklar� ��kar. Bu �ekilde onlar� bulman, medeniyete ���k tutman demek oldu�unu fark edersin. Garip bir gurur ruhunu ok�ar, milletine, d�nyaya yararl��� oldu�unu hissedersin, ge�mi�e ���k tuttu�unu bilmek manevi huzura kavu�turur seni. Yok olan kavimler, devletler o anda buldu�un nesne ne ise o olursun; olaylar b�y�d�k�e sende b�y�rs�n. G�zel bir i�tir k�sacas� kaz�mak, ge�mi� medeniyetlere ula�mak, o tarihte ya�amak ve ya�ayabilmek...

Ertesi g�n kaz� yerine vard���m�zda d�n kazd���m�z yerlerin kayboldu�unu fark ettik. Tekrar kazd���m�z yerleri bulmaya �al���rken g�l�n kenar�na �ok yakla�m��t�k ki anlad�k, buras�yd� kaz� yerimiz. Sanki o ana kadar ne yapt���m�z�n bilincinde de�ilmi�iz gibi konu�malar ge�meye ba�lam��t� aram�zda. Tarih�i arkada��m�z Haldun;

- � Arkada�lar! Fark�ndaysan�z g�l�n kenar�ndan kaz� yapm���z ve bunun neticesinde bir y�z�k bulduk. Asl�nda bu bize �nemli bir bilgi kayna�� olabilir.

- � Nas�l ? " sorumu;

- " ��yle ki; Urartular�n haricinde de burada ya�ayan ba�ka medeniyetlerde oldu�u biliyoruz. �rnek olarak, Asurlular gibi. Bu da demek oluyor ki bu g�l�n kenar�nda pek �ok bulguya, tablete ve  birtak�m e�yalara ula�abiliriz. Daha dikkatli �al��al�m diyorum � diye cevaplad�. Hepimiz ba��m�z� sallayarak onay verdik. On saatlik bir kaz�ma i�leminden sonra o g�n, �ok enteresan bulgular edindik. Kaz� sonucunda ortaya g�m�� kupalar, madalyonlar, k�peler, boncuklar, s�s i�neleri ve �e�itli tak�lar ��kt�. Bunlar� bulup ortaya ��kart�nca �ok heyecanland�k. Bu ayn� zamanda ba�ka bulgulara da rastlayaca��m�z� g�steriyordu. O g�n �ad�r�m�za giderken d���nd���m�z tek �ey vard�; o da Urartu medeniyeti ve bu e�yalar�

Ak�am yeme�i i�in �ad�r�n �n�nde topl�nd���m�zda Nurg�l� �n k�yafetinde bir de�i�im oldu�unu fark ettik; �Oh be! Normale d�nm�� � diye aram�zda konu�tuk. Nurg�l' �n �zerinde mavi ask�l� bir, spor elbise vard�. O kadar �ekici g�r�n�yordu ki anlatamam! G�zl�klerini ��karm��, mavi far s�rm��t� siyah�ms� g�zlerine ve bu g�zlerini daha belirginle�tirmi�ti. Simsiyah sa�lar�n� ilk defa omuzlar�na serbest�e sal�vermi�ti. Gruptaki b�t�n erkeklerin a�z� a��k kalm��, hayran hayran ona bak�yorlard�. Nurg�l ise �ok ho� bir g�l�mseme ile herkese bak��lara kar��l�k veriyordu. B�t�n gece erkekler etraf�nda d�rt d�nd�. Nurg�l� deki bu de�i�im parma��na ge�irdi�i y�z�k y�z�ndendi san�r�m. H�l� parma��nda dolan�yordu. O ak�am Nurg�l' le olan konu�mamda anlad���m kadar�yla, bu y�z���n ona �ans getirdi�ini ve k�smetini a�t���n� d���n�yordu. Bunun imkans�z oldu�unu anlatmaya �al��t�m ancak pek ba�ar�l� olamad�m.

Hani ukala ve sab�rs�z bir arkada��m�z vard� R�fat; i�te o yerde yanan ate�in yan�na uzanm�� g�ky�z�ne bak�yor, bir yandan da t�rk� s�yl�yordu. Aslen Edremitliydi. T�rk�leri �ok sever, hemen hemen b�t�n y�resel t�rk�leri bilir ve s�ylerdi. Belki de onun en sevimli yan� da buydu. � Edremit Van� a bakar,i�inden �amram akar� dizelerini tekrar edip duruyordu. Tarih�i Haldun birden ba��rd�;

- � Buldum! "

- � Neyi? � diye sorduk. � Arkada�lar belki elde etti�imiz e�yalar�n bu s�yleyece�imle bir ilgisi yok ancak R�fat� �n s�yledi�i t�rk�ye dikkat ettiniz mi? '  ... i�inden �amram akar ' "

- � Ee! Ne olmu� akar? �

- � E si, ne akar arkada�lar? Kaynak su ve ya sulama kanal�! � O kadar heyecanland� ki y�z�n�n �ekli de�i�ti, eli titremeye ba�lad�. Hepimiz b�yle bir d���ncede olmad���m�zdan donmu�tuk, yar�na b�y�k bir i�imiz oldu�u ortadayd�. Hemen erkenden yatmaya karar verdik; ��nk� �u sulama kanal�n� erken kalk�p bulmam�z gerekecekti. Nurg�l ilk defa o gece y�z��� ��kart�p, e�yalar�n �zerine koydu. Fakat R�fat �ad�ra geldi�inde, y�z��� e�yalar�n �zerinde bulunca almak istedi. Birden cesaretini kaybetti ve korkup yata��na uzand�.

Be� g�n ge�mi�ti; bulabildi�imiz yaln�zca kamalar, kalkanlar, mi�ferler, k�l��lar, g�m� kaplar�yd�. Be� g�n �nce bu e�yalar� bulsak sevin�ten u�ard�k, oysa �imdi sevinemiyorduk. Bizim i�in �nemli olan su kanal�n� bulmakt�.

Haftalar ge�ti�i halde bulam�yorduk. Git gide umudumuzu yitiriyorduk. Derken arkada�lardan biri Babil' in Asma Bah�eleri dedi�imiz bah�eden izlere rastlam��t�. Bah�e varsa biliyorduk ki sulama kanal� da yak�nlarda bir yerlerdeydi. Heyecanla kaz�maya devam ettik.

Bir �� g�n daha ge�irdikten sonra kanala ula�t�k. Bu kanal�n �amram' a ait oldu�unu tahmin ediyorduk,peki kimdi bu �amram?

- � �imdi hat�rlad���m kadar�yla Asur kral� Ninus� un bir kar�s� vard�. Ninus �l�nce yerine Ninive hakimi Ara ge�ti. Aran�n g�zelli�i dillere destand�. Ninus� un kar�s� �ehvet d��k�n� ve utanma nedir bilmeyen bir kad�nd�. Ara� ya el�iler g�nderdi ancak Ara, krali�eyle evlenmeyi reddetti. Bundan sonras� tam bir intikam hik�yesine d�n��t�. Krali�e Aray� yenmek i�in ordusuyla gelir, �arp���rlar ve bu �arp��mada Ara �l�r. Bunun �zerine krali�e  saraydaki adamlar�ndan birini Ara' n�n yerine ge�irip onunla Aras Ovas�' nda mutluluk i�inde ya�ar. Krali�e bir�ok yeri gezip dola�t�ktan sonra, do�udaki Ac� ( Van ) G�l�'ne gelir ve g�l k�y�s�nda uzunlamas�na duran da�� g�r�r ve buraya yerle�ir. Ama bu krali�enin ismi neydi onu hat�rlam�yorum? � diye de ekledi tarih�i Haldun. R�fat, b�y�k bir s�r�tma ile,

- � �amram olmas�n? � dedi.

- � �amram m�, nerden ��kard�n? diye sordu. Bunun �zerine R�fat, s�r�tmas�n� b�y�t�p, kahkaha atarak,

- � Edremit Van� a bakar,i�inden �amram akar � t�rk�s�n� s�yledi. Haldun birden durdu, R�fat� a ��yle bir bak�p,s�zd�kten sonra bir kahkaha da o patlatt�. Bu sefer �a��ran R�fat olmu�tu,

- � Ne oldu ki �imdi? � dedi, Haldun;

- � Sen �ok ya�a he mi? dedi, g�lerek � �imdi daha iyi an�msad�m sayende, krali�enin ad� �amiram; Asur - Babil krali�esi, as�l ad� da ' Sammuramat � t�r � .

- � �imdi arkada�lar bu su kanal�n�n ismi �amira m� �amram m�? � kafas� kar��m��t� arkada�lar�m�z�n. Haldun;

- � �amram su kanal�n�n ismi; ��nk� bunu t�rk� s�zleri do�ruluyor, �amiram ise krali�enin ismi �imdi anlad�n m� g�zelim? � dedi Aysu� ya.

- � Asma bah�esini de su kanal�n� da bu kad�n yapt�rm�� san�r�m � dedi Oya. Haldun  bunu do�rulad���n� ba��n� sallayarak belli etti.

Gece pusluydu. Gizemli bir hava vard�. �rk�t�c� bayku� sesleri geceye farkl� bir hava veriyordu. �ad�r�n �n�nde ate�i yakm�� oturuyorduk. Bu sefer �ad�r� su kanal�n� buldu�umuz alan�n yak�n�na kurmu�tuk. Uzun zamandan beri b�yle bir gece ge�irmemi�tik. Durgun, sakin hatta sessiz. Herkeste yorgunluk ve eve d�nme iste�i vard�. Nurg�l g�zelli�iyle g�z kama�t�rmaya devam ediyordu. Mehmet ona b�y�k a�k duyuyordu. Dizinin dibinden ayr�lm�yordu. El ele g�l�n kenar�nda y�r�y��e ��km��lard�. Puslu havadan dolay� �ad�rdan fazla uza�a gidemiyorlard�. Ate�in ba��na geldi�inde tarih�i Haldun;

- � Biliyor musun Nurg�l, �u takt���n y�z�k �amiram� a ait olmal�. Urartular�n tarih�esinde �amiram� dan  �ehvet ve erkek d��k�n� diye bahsedilir. G��l� ve ihtirasl� bir kad�nd�r. �stedi�i erke�i etki alt�na al�r, alamad��� zaman ise o ki�iyi yok etmek ister. Hat�rlasana a��k oldu�u Ara� y� elde edemeyince askerleriyle gelip onun �arp��m��t� ve Ara �lm��t�. Ayr�ca kimsenin t�rmanamayaca�� tepeyi duvarlarla �evirdikten sonra, orada esrarengiz bir saray ve insana deh�et veren �yle bir kale yapt�rd� ki, i�eride yap�lan �eylerin ve olup bitenlerin ne oldu�unu herhangi bir kimseden ��renmek kesinlikle m�mk�n olmad�. Kalenin do�u kesiminde, demirin bile iz b�rakamayaca�� kadar sert olan y�zeyinde yatak odalar�ndan ve kayalara i�lenmi� uzun odalardan olu�an �e�itli saraylar� kayalara oydurtmu�tu. Bu kad�n ayn� zamanda �ok gizemli bir kad�nd�. S�se merak� vard�. Tak�lar onun i�in �ok �nemliydi. Fark�ndaysan�z bir s�r� tak� bulduk ancak krali�enin s�rekli takt��� bir y�z�kten bahsedildi�ine �ahit oldum. Kaz� yaparken ilk buldu�umuz y�z��� hat�rl�yorsan�z - ki Nurg�l tak�yor - Krali�enin y�z��� odur diye d���n�yorum. Bu y�z�k �amiram� a g�� veren, t�ls�ml� bir y�z�k oldu�u ve herkesi etki alt�na ald���, �amiram' �n da bundan dolay� h�rsl�, g��l� bir ki�i oldu�u ve tutkulu a�klar ya�ad��� bahsi ge�er. Nurg�l;

-� Yani �imdi bu t�ls�ml� m� demek istiyorsun? � dedi. Haldun da " evet "  diyerek sustu.

� Merak ettim, hani etraf� duvarla kaplam�� ya, garip kale yapt�rm��, kimseler de bilmiyormu� neler ya�and���n�, hakikaten neler d�nd�, ka� sevgilisini kapatt� oraya acaba? � deyince Aysu, herkes bir kahkaha att�. Aysu g�zel ama aptal k�zlardand�. Bu onu komik yap�yordu ama kalbi temizdi. Kimse hakk�nda k�t� d���nmezdi. R�fat y�z���n t�ls�ml� oldu�unu ��rendi�inden beri yerinde duram�yordu. ��inde engelleyemedi�i bir duyguyla ba� ba�ayd�. �ad�rlara yatmak i�in gidildi�inde,ortal��� kontrol etti,y�z��� almak istiyordu. Fakat Nurg�l y�z��� ��karmam��t�. O gece y�z��� alamadan uyumak zorunda kald�.

Bundan sonra R�fat, ortam� hep bekledi, g�zetledi. Bir gece Nurg�l s�caklay�p y�z��� parma��ndan ��kard�. ��te o gece y�z��� e�yalar�n �zerinden almay� ba�ard�; parma��na takt�. Takt��� anda kendinde bir g�� hissetti; sanki deli cesareti damarlar�nda dola��yordu. �ok ilgin� ki iki ayd�r burada b�yle bir olay ya�amam��t�k ama o gece ya�anm��t�. Bir kurt dadanm��t�. Gri, sar� g�zl�, korkun� sesler ��kartan bir kurt, ta dibimizde ulumu�tu. Hepimiz sinmi� bir �ekilde bir kenarda dururken, R�fat eline ald��� bir kaz�kla d��ar� ��kmak �zereydi. Yalvard�k ��kmamas� i�in; ��kt��

Deh�etle olanlar� �ad�r�n k���k penceresinden izliyorduk. Bo�u�uyorlard�, k�h kurt �ste ��k�yordu, k�h R�fat! Bir kan g�rd�k. �ocuklardan biri yard�ma gitti ama �ok ge�ti. Kurt bir tarafa, R�fat bir tarafa serilmi�ti. Kurt �lm��t� ancak R�fat yaralanm��t�. Hemen hastaneye gittik. Bu olay hepimizi derinden �zm�� ve korkutmu�tu. �ad�rda kalmaktan vazge�ip g�l kenar�ndan biraz uzakl�ktaki motele yerle�meye karar verdik. Hastane ziyaretinde R�fat� �n elinde y�z��� herkes g�rm��t�. Nurg�l de g�rd� ancak �nemsemedi. �ok daha ciddi bir durum s�z konusuydu.

O ak�am Aysu hastan�n ba��nda n�bet bekleyecekti ama bunu istemedi�i her halinden belli oluyordu. �stemeye istemeye girdi odaya, ��yle bir g�z att�. Bu hastane odalar� onu s�kard�, bo�ard�.Yata��n kenar�nda bir koltuk vard�, ona oturdu. Ellerini koltu�un kenarlar�ndan a�a��ya, v�cudunu  da koltu�un minderine do�ru b�rakt�. �ylece bak�n�p durdu R�fat� a, onun y�z�ne, ellerine do�ru. Birden g�zlerinde �im�ekler �akt� ve o ye�il ta��n cazibesine kap�ld���n� hissetti. Y�z��� hastan�n parma��ndan ��kart�p kendine takt�. Birden b�y�k bir g�c�n geldi�ini, beynin i�inde kaynamalar oldu�unu hissetti. Sanki �imdi hayat� ba�ka pencerelerden g�r�yordu. Ertesi g�n odaya girdi�imizde Aysu, inan�lmaz bir �ekilde ciddi ve mant�kl� konu�uyordu. Ne oldu�unu pek anlamam��t�k. �a��rd�k do�al olarak! K�zca��z b�ylesi anlaml� konu�urken, kendi �a�k�nl���n� da gizleyemiyor, heyecanl� bir �ekilde konu�uyordu.

Ertesi g�n ��len, yemek s�ras�nda olan biten hakk�nda yorumlarda bulunuyorduk; y�z��� takan her kimse bir �ekilde farkl� davran��lar i�inde bulunuyordu. Herkes y�z���n bir t�ls�m� oldu�una inanmaya ba�lam��t�. K�sa s�reli�ine bu konu konu�ulup ba�ka bir konuya ge�ildi. Konu ekip i�indeki a�kt�; yani, Mehmet ve Nurg�l�

�kisi, birbirine s�k� s�k�ya ba�lanm��t�. Zaman, a�klar�n� y�rekleri kadar b�y�tm��t�. Evlenmeyi d���n�yorlard�. Birbirlerinin hayatlar�n� payla�acak kadar �ok istiyorlard� beraber olmay�. Sonra ba�ka ba�ka konulara ge�ildi. En son yemekten kalkarken Mehmet Aysu� ya gidip y�z��� ondan almak istedi�ini s�yledi. �lk �nce vermek istemeyen k�zca��z bencillik etmemeye karar verip y�z��� ona verdi. Mehmet y�z��� parma��na ge�irdi�inde kendisine bir g�c�n hakim oldu�unu hissetti. Aysu� nun yana��ndan makas alarak � te�ekk�rler bebek � dedi. Bu s�z� duyan Nurg�l �ok �z�ld�, kendini �ok k�t� hissetti. A�layarak odas�na gitti. Arkas�ndan ko�arak odas�na girdim. Beni g�rd��� anda bana s�k� s�k� sar�ld�. O g�n i�erisinde bir �ok ki�i Mehmet� in bir s�r� k�za as�ld���n� g�rd� ama hi� kimsede Nurg�l� e bir �ey s�ylemedi. Ta ki Nurg�l ak�am yeme�ine inene kadar� Mehmet ekipten ayr� bir masada otuyordu. �evresinde �� d�rt tane k�z vard�. Nurg�l beyninden vurulmu�a d�nm��, sendelemeye ba�lam��t�. Bay�lmak �zereydi. Ekipten biri bunu fark etti de hemen ko�up k�z� kucaklad�. Nurg�l bay�l�rken;

- � Ben �irkinim, ben �irkinim � diye say�kl�yordu. B�t�n ekip bu olaya sinirlendik ve kalk�p onlar�n masas�na gittik. Mehmet� e k�zd�k. Bu arada kolu sarg�l� olan R�fat sessizce bak�yordu bizim masadan. Onun bir korkak oldu�unu d���n�yorduk ve kurtla nas�l kavga etti�ine �a��r�yorduk. Neyse, Mehmet �ok rahatt� ve istifini bozmuyordu. Bu bizim sinirlerimizi iki kat�na ��karm��t�. Hemen oray� terk ettik. Aram�zda s�z vermi�tik; kimse Mehmet ile konu�mayacakt�.

 O ak�am aram�zda ald���m�z bir kararla, onun takt��� y�z��� parma��ndan i�imizden biri alacakt�. Oybirli�i ile Oya' n�n almas�nda karar k�ld�k. Oya �ok s�sl�, �ekici ve g�zel bir k�zd�. Mehmet� i kendine yakla�t�racak ve y�z��� alacakt�. Nitekim de �yle oldu. Oya onu kand�rd� ve y�z��� parma��na takt�. Birden y�z�kteki t�ls�m�n titre�erek i�ine do�ru yay�ld���n� hissetti. Yan�m�za geldi�inde bu y�z���n kendisinde kalmas�n� �ok istedi�ini s�yledi. Daha sonra da ertesi g�n i�in iyi dinlenmesi gerekti�ini  ifade edip, �z�r dileyerek yan�m�zdan ayr�ld�.

      Oya, sabah ekibi beklemeden kaz� yerine gelmi�, �al��malara ba�lam��t�. Hi� kimse bu olaya art�k �a��rmamaya ba�lam��t�. ��nk� y�z��� takan farkl� davranmaya ba�l�yordu. Oya kendine g�venen, ak�ll� hatta kurnaz bir kad�nd� ama i� hayat�nda ba�ar�y� yakalayamam�� bir ki�iydi. �imdi bu ba�ar�y� elde etmek i�in �al��malar�n� h�zland�rm��a benziyordu. Bir s�re bu devam etti. Onun sayesinde bir s�r� bulguya sahip olmu�tuk. Belki de hayat�nda ilk kez bu kadar �ok �al��m��t�. K�zca��z bu i�e ba�lad��� ilk y�llar daha tutkuluydu. Babas�n� kaybettikten sonra b�t�n tutkusunu kaybetmi�ti. ��te �imdi o y�llar� tekrar ya��yordu.

         Oyan�n bu hali bizim de ho�umuza gidiyordu. � Y�z�k  ilk kez i�e yarad� � diyorduk. Sonra Oya y�z��� kaybetti. Bir t�rl� nereye koydu�unu hat�rlayam�yordu. Asl�nda bir yere koyup koymad���n� da hat�rlam�yordu. Herkes y�z��� aramaya ba�lad�. Y�z��� kaz� yapt���m�z yerde Serta� buldu. Demek ki orada �al���rken fark�nda olmadan d���rm��t�. Serta� y�z���n ye�ilini g�r�r g�rmez, g�zlerinin ye�ili koyula�m�� ve y�z��� parma��na takm��t�. ��ine bir enerjinin girdi�ini hissetmi�ti. Serta�, ye�il g�zlerinden dolay� kendini �ok be�enirdi. Kendine g�veni tamd� fakat fazla �al��kan biri  de�ildi  ve �ok kaba bir �ocuktu. Y�z�k t�ls�m�n� g�sterdi�i zaman o herkese kibar davranmaya ba�lam��t�. Neredeyse herkesi etki alt�na al�yordu. Oya art�k kaz� i�lerinde �al��mamaya, ��enge�lik yapmaya ba�lam��t�. Eskisi gibi s�ylene s�ylene �al���yordu. Bu bizi �ok �z�yordu. B�ylesi zeki olan bir k�za bu hareketleri yak��t�ram�yorduk. Di�er taraftan Serta� �ok kibarla�m�� daha �ekici olmu�tu.

          Van g�l� ve �evresi bize olduk�a g�zel  hediyeler sundu. En son Urartulara ait �ivi Yaz� tabletlerini bulduk. Bu bizi sevindiren bir durumdu. Belki de en �ok bunu buldu�umuza sevindik. Bu ba�ar�y� kutlamak istiyorduk. Bununla ilgili konu�urken G�khan Serta� tan y�z��� istedi. Serta� o kadar kibard� ki kimseyi k�ram�yordu. O y�zden de G�khan� � da k�ramad�. Y�z��� verdi. ��te o an y�z��� parma��na �oktan ge�irmi� olan G�khan ba��rmaya ba�lad�;

          - � Bendensiniz arkada�lar! � dedi. Hepimiz �a��rm��t�k. Bu kadar olay oldu ama hi�biri bu �ocu�un ki kadar �a��rtmad�; ��nk� G�khan asla ama asla para harcamaz ya da az harcar, iki senedir kimseye bir �ey �smarlad��� g�r�lmemi�tir. �ark�lar, t�rk�ler s�yleye s�yleye yeme�e gittik, �ok g�zel yemekler, tatl�lar, yedik. G�khan bize bir s�r� yiyecek ve i�ecek ikram etti.

           Van g�l�n� �ok sevmi�tik, burada ya�ad���m�z an�lar�m�z �ok �zeldi. Buran�n bir t�ls�m� vard�, gizemli ve g�zel bir yerdi. Buradaki �al��malar�m�z bitmek �zereydi. Son on g�n�m�z kalm��t�. ��imizde bir burukluk oldu�unu inkar edemezdik. Belki de bu son �al��mam�zd�. Bamba�ka ekiplerle �al��mam�z gerekebilirdi. Kim bilir  nerelerde, hangi farkl� yerlerde gizemli olaylar�n ortas�nda olacakt�k? Bunlar� d���n�rken s�z�p kalm��t�m�

           Son g�nler oldu�undan kaz� i�in fazla u�ra�m�yorduk. Bulmam�z gerekenden fazlas�n� zaten bulmu�tuk. Be�erlik iki gruba ayr�l�p �al���yorduk. Bir be� grup �al���rken di�eri dinleniyordu. ��te ne olduysa da o s�rada oldu. Baz� kaz� e�yalar� kaybolmu�tu! Muhtemelen ka��r�lm��t�. Kim ya da kimler yapar diye epeyce d���nm�� ama bulamam��t�k. Birbirimizin y�z�ne bak�yor ama bir t�rl�  anlayam�yorduk. Daha do�rusu konduram�yorduk. Bir iki g�n  ge�tikten sonra Tekin' de bir tak�m de�i�meler oldu. Daha fazla odas�na gider oldu. Bizimle g�r��meleri seyrekle�ti sanki bir tuhafl�k vard�. Aram�zda bu mesele konu�ulur bir hale gelmi�ti. Bir iki arkada��m�z Tekin' in odas�na bakmak istiyordu. Kimsede kar�� ��kmam��t� bu iste�e. Haldun ve G�khan onun odas�na ��kt�lar. O s�rada Tekin bizim yan�m�zdayd� ve biz onu oyal�yorduk. Daha sonra, Haldun herkesi toplad�;gergin ve �zg�n g�r�n�yordu. ��imizde b�y�k olan oydu sanki bir nevi bizim a�abeyimiz gibiydi, konu�maya ba�lad��� s�rada Tekin yan�m�zda de�ildi;

      - � Arkada�lar, biz Tekin arkada��n odas�nda kaybolan baz� e�yalar� bulduk! � dedi. Hepimiz �oka girmi�, ne diyece�imizi �a��rm��t�k! Tekin �ok fakir bir aileden geliyordu ve en b�y�k hayali de zengin olmakt�. O kadar dert ederdi ki fakir olmay�, gurur meselesi yapard�. Hepimiz bu davran��� ona yak��t�ramad���m�z i�in " kesin y�z��� takt� ve y�z�k onu ele ge�irdi " diye d���nd�k. Tekin geri d�nd���nde parma��nda ki y�z��� fark ettik. Sanki bu i�imizi rahatlat�yor gibiydi. Hani y�z��� parma��ndan ��kar�rsa  tekrar bizim sevdi�imiz arkada��m�z olacak san�yorduk. Nitekim baz� arkada�lar y�z��� ��karmaya gayret ettiyse de Tekin y�z��� takan di�er ki�iler gibi ��karmak istemedi. Normal �artlar alt�nda y�z��� alamayacaklar�n� hisseden arkada�lar�m�zda a��k a��k onun ne yapt��� bildiklerini ifade ettiler. Y�z��� vermek zorunda kald�. Haldun y�z��� takt� bu kez dalga ge�erek;

     - � Bakal�m ben de nas�l bir durum ��kacak � dedi. Haldun d�z bir insand�. Her zaman ak�ll� ve mant�kl� davran�rd�. �ok okuyup gezen, bilgilerini payla�may� seven birisiydi. Daima d�r�st ve adil davranmaya �al��an ender insanlardan biriydi. Fakat y�z�k onda da etkisini g�stermeye ba�lam��t�. �nan�lmaz derecede herkese yak�nl�k g�steriyor, bir dediklerini iki etmiyordu. Bu durum bize a�ina gelmiyordu hatta e�reti bile durdu�u s�ylenebilirdi. En sonunda dayanamay�p bu y�z��� ben istedim. Takt�m ve bir s�re bekledim. ��imden bir �eylerin yay�laca��n� ve beni harekete ge�irece�ini san�yordum ama olmad�; hissetmedim. Haldun� a bunu sordu�umda g�lerek, bunu daha sonra a��klayaca��n� s�yledi.

      On g�n dolmu�tu. Motelden ayr�lmak �zereydik. Hepimizde bir burukluk vard�. B�t�n k�yl�lerle vedala�m��t�k. Yard�mlar� i�inde te�ekk�r etmeyi ihmal etmedik. Motelci  Salih amcayla �akala��p, �p��t�k. Bizi unutmayaca��n�, gene bekledi�ini s�yledi. Ha bir de art�k motelini otel yapacakm��, ad� da � URARTU � olacakm��. � K�sa s�rede buralar turist kaynar sayenizde � dedi.

       Otob�s� beklerken Haldun' a yine � y�z�kteki t�ls�ma ne oldu � diye. � T�ls�m yok! � dedi Haldun. Donduk, kald�k o an!

        - � Nas�l yani? � dedi Nurg�l. Haldun anlatt�;

       - � ��imizdeki eksikleri, g�vensizlikleri  g�rmek istedim. T�ls�m varm�� gibi aktard�m, hepiniz inand�n�z! T�ls�m falan yok! Olmak istedi�iniz neyse o oldunuz. �yi ve k�t� yan�n�z� ortaya koydunuz. G�zel olmak isteyen g�zel oldu, �apk�n olmak isteyen �apk�n oldu. Y�z�k �yle s�radan bir y�z�kt�. Bu size ders olsun, �nce kendinizi severseniz zaaflar�n�z sizi yenemez. Zaaf olmaktan ��kar �

      - � Ama sende etkilendin y�z��� takt���nda! � dedi Serta�.

     - � Sadece numarayd�. ��inizde de bir tek Suna inanmad�. O da zaaflar�n� bilen, onlar� oldu�u gibi kabul eden biri oldu�u i�in kanmad� � dedi gen� bilge .

     R�fat zaten Haldun' a g�c�k oluyordu. Ona kar�� doluydu. Bu anlatil�nlar onun sinirini bozdu ve kavga ��kt�. Yumruklar havada u�u�uyordu. K�zlar araya girip engelledi de olay kapand�. Otob�ste, yol boyunca aram�zda konu�ma hi� ger�eklememi�, sus pus olmu�tuk. Otob�s ara verdi�inde hepimiz inmi�tik. Yemek yedi�imiz s�rada yan�m�zdan bir kad�n ge�ti. Kad�n�n g�zlerinde koyu bir makyaj vard�. �zerinde �ok eskilerden kalma �imdi d�k�nt� diyece�imiz ama eskilerin en g�rkemli k�yafetiyle yan�m�zdan ge�ip gidiverdi. Elinde ye�il ta�l� y�z�k vard�; r�zgar sa�lar�n� u�urdu�undan eliyle sa��n� d�zeltmi�ti. ��te biz o arada y�z��� fark ettik, apar topar masadan kalk�p kad�n� takip ettik. Otob�slerin oldu�u tarafa do�ru gitti. Ko�tuk ama kad�n ortadan kayboldu. Kimdi bu kad�n? O y�z�k onun eline nas�l ge�mi�ti? E�yalar� kontrol ettiklerinde y�z�k yerindeydi. Tam otob�sten uzakla�mak �zereyken kad�n tekrar g�r�nd�. Deh�ete kap�lmak �zereydik! Bu neyse hepimiz de g�r�yorduk. Otob�s kalkmak �zereyken cama bir el dokundu, uzun elleri, uzun t�rnaklar� olan bir kad�n eliydi. Camdan i�eriye do�ru bir �ey atm��t�. Elini �ekerken ye�il ta�l� y�z�k parlam��t�. Deri par��menin �zerinde Urartu �ivi Yaz�s� ile yaz�lm�� bir mesaj vard�. Bu ara�t�rma yaparken bulmam�z gereken �nemli belgelerden biriydi ancak bu kad�n getirmi�ti. Hepimiz bir tel��  i�inde okumaya �al���yorduk. Bu y�z�k lanetliymi�! Urartu medeniyetinin ba��na bir s�r� musibet gelmi�, neredeyse �amiram� � ta�lamaya kadar i�i g�t�rm��ler. �amiram' �n her taraf� kapal� bir kale yapt�rmas�n�n sebebi de buymu�. Ve o lanet �imdi bizim �zerimizdeydi. Kendimizi �ok k�t� hissetmemize ra�men inanmamaya �al���yorduk, yolculuk ba�lad���nda hepimiz gergindik, emin oldu�umuz tek �ey; o kad�n �amiram oldu�u ve bizi uyarmaya �al��t���yd��

       K�sa bir s�re sonra otob�s kaza yapt�. Bizden kimse zarar g�rmedi. Evlerimize d�nd���m�zde hayat�m�zda pek �ok �ey de�i�ti. Bir arkada��n evi yand�, di�eri sevdiklerini kaybetti, biri sakat kald�, di�eri �ld�, herkes bir �ekilde lanete inanm�� ve onu ya�am��t�. Haldun' la evlendik. Fakat her gece lanetlendi�imizi d���nerek, uykular�m�z ka��yor. �imdi arkeoloji ile ilgili ne bir yaz� okuyor ne de film izliyoruz. Ben hat�ralar�m� yazd���m s�rada Haldun gazete  okuyordu. ��imden bir his Haldun� a bakmam gerekti�ini s�yl�yordu. Odaya girdi�imde; Haldun koltu�a y���lm��, gazete kuca��nda nefes almadan duruyordu;

     - � Haldun,Haldun!... �  �lm��t�! Hemen gazeteye bakt�m! Ba�l�kta �u yaz�l� idi; YE��L LANET!    Okumaya devam ettim;

      � M�zede sergilenen  Urartulara ait olan ye�il ta�l� y�z�k �al�nd�. Y�z��� �ald�ktan k�sa s�re sonra ka�an iki h�rs�z, kendilerini istem d��� bir hareketle kamyon alt�na att�lar. Getirildikleri hastanede �ld�ler. Y�z��� al�p takan bir doktor ve iki hem�ire kay�pken, yerde buldu�u y�z��� takan hastalardan biri kalp krizinden �ld�. Hastaneye sadece genel kontrole gelmi� bir hastayd�� "

:  Emel BAYKARA, 21/06/2004 PAZARTES�, 14:20:24, �STANBUL,                                                                  Di�er Bir �yk� i�in  

               

Bir Onceki Yap�t Teknik Aksakl�k Bildiriniz Edebiyat At�lyesi Girisi T�rkce veya Di�er Bir Dil Yan�lg�s�n� Bildiriniz S�zl�k Telif Haklar� Kanunu �mla K�lavuzu  Bu yazar�m�z/Bu yap�t hakk�nda ODA AKDEN�Z ODA EGE ODA MARMARA Enstit� Girisi Bir Sonraki Yap�t