www.sizedebiyat.com SiZedebiyat
K��E YAZILARI caddesi
Telif Hakk� sahibi: Mavi DEN�ZALTI
PER�SKOP
Mavi DEN�ZALTI diyebilirsiniz bana. Biliyorsunuz, e�er bir denizalt� denizin alt�ndaysa d��ar�s�n� g�rebilmesinin bir yolu vard�r; periskop yard�m�yla... K��enin ismi onun i�in Periskop. D��ar�ya duyars�z kalamad���m i�in hep dalaca��m. Bu bir t�r ka���, bir t�rl� yeniden toparlanma. Ne olup bitti�ini merak edece�im tabii ara s�ra. ��te o zaman, Periskopumu denizin �st�ne ��kar�p bakaca��m ve g�rd�klerimi, Edebiyat At�lyesi Y�netmenimizin dedi�i gibi Sizlere anlat�p payla�aca��m.
SA� EL�N D�NYASINDA SOLAK OLMAK
Merhaba, duydum!... Hep bir a��zdan, " TAKILDI, TAKILDI, PER�SKOP NEREYE TAKILDI.. ? " diye sevin�le ba��r�yorsunuz. Bekletmeden anlat�yorum. Yukar�ya, ba�l��a bakt�n�z m�?... Bu konuya? Neden mi? Rahmetli dedemi ne yaz�k ki hi� tan�ma f�rsat� bulamad�m ama solakl���n� aynen alm���m, be� o�ul ve on bir torun i�inde bir tek ben ve benim o�lum� Ailenin kara koyunu ile kara kuzusu yani� Solakl���n kal�t�msal oldu�unu da san�r�m b�ylece ispatlam�� oluyoruz.
Ya�am�m�n ilk y�llar�nda, bana uzat�lan her �eye sol elimle uzanmam, ve bakmam i�in verilen dergi, kitap t�r� yay�nlar�n bana kocaman gelen sayfalar�n� sol elimle sa�dan sola do�ru rahatl�kla �evirmem �zerine benim solak oldu�umu fark etmi�ler.
Her �eyin sa� elini kullananlar i�in tasarland��� bir d�nyada solak olarak ya�aman�n nas�l bir �ey oldu�unu solaklar �ok daha iyi anlayacakt�r. Solaklar tarih boyunca �e�itli dillerde, zaman zaman � zavall� elleri � ni kullanan, sakar, ters, beceriksiz, u�ursuz, k�t� ki�iler olarak nitelenmi�ler. Belki de g�n�m�zde bile hala solakl���n neden kaynakland��� tam olarak ��z�lemedi�i i�indir bu.
��te solakl��a �e�itli dillerde verilen isimlere bir ka� �rnek, �talyanca� da mancini ( e�ri ), �spanyolca� da zurdo ( ters y�ne giden ), Latince� de sinistra ( sol; Ingilizce� de k�t�, fena anlam�na gelen sinister da bu kelimeden t�retilmi� ), �ngilizce� de sol anlam�na gelen left ise k�r�lgan, zay�f anlam�na kullan�lan lyft� ten geliyormu�. Polonya�da lewo ( yasak ), Portekizce�de ise canhoto ( g��s�z ve zarars�z ).
Sa� el, bat� �lkelerinde tokala�mak, selam vermek, istavroz ��karmak i�in kullan�l�rken sol el �zellikle Orta Do�u ve Asya� da daha ziyade taharet i�in kullan�lm��.
A�aca t�rmanmak, piyano �almak, �zellikle su alt�nda y�zmek gibi eylemlerde her iki el de e�it olarak kullan�l�rken, ba�ta beysbol olmak �zere baz� spor dallar�nda ise solakl�k b�y�k bir avantaj, hatta tercih edilen bir durum olmu�.
Solaklar�n daha sakar, daha k�sa �m�rl�, solak �of�rlerin daha �ok kaza yapt�klar�, solakl��a erkeklerde kad�nlara k�yasla daha s�k rastland���na, solaklar�n daha sa�l�ks�z olduklar� y�n�nde s�ylentileri de hep duyar�z, ne kadar� do�rudur bilinmez�
Sokakta rastlad���n�z her on ki�iden birinin solak oldu�unu hi� d���nd�n�z m�? Bu insanlar�n sa� ele g�re kurulmu� bir d�nyada hangi isleri yaparken, hangi e�yalar� veya aletleri kullan�rken zorland�klar�n� merak ettiniz mi? B�y�k bir ihtimalle hay�r, ama bir d���n�n yine de� Her ne kadar art�k pek �ok alet solaklar i�in de �retilmeye ba�land�ysa da daha kat edilecek �ok yol var.
K���kken dolmakalem kullanmaya �ok heves ederdim, ama hi� kullanamad�m. Dolmakalemin ka��tta tak�larak ��kard��� o insan�n i�ini bir tuhaf eden c�rt sesi, ka��d�n neredeyse y�rt�lacak gibi k�r��mas�, elime m�rekkep bula�mas� ne kadar �fkelendirirdi beni. Mecburen sa� eliyle makas kullanmaya al��m�� bir solak olarak art�k sol elimle sol ele g�re yap�lm�� bir makas� kullanamad���m�, tornavidalar�n, kalemt�ra�lar�n ters y�nde �evrilmesi, saat kay��lar�m�n �abucak eskimesi / �izilmesi, cezvelerin a�z�n�n, saplar�n�n ters yanda olusu, keza buzdolab� kapaklar�n�n--ve bunlar�n hayat�m� zorla�t�rd�klar�n�, sa� ele ayarl� bir bilgisayar faresini kontrol edemedi�imi, kol�akl� sandalyelerin �zellikle okul hayat�m boyunca benim i�in bir kabus oldu�unu, �niversite s�nav�na girerken kol�akl� sandalyede saatler boyu neredeyse ters oturur vaziyette m�cadele verdi�imi ( sonu� iyi oldu ), okulda a�� zaman� sol koluma yap��san hem�irelerden h���mla sol kolumu �ekerek, sa� kolumu uzatmam, is yerinde kulland���m bilgisayara ge�enlerde yeni bir program y�klenmesi gerekti�inde bilgisayarc� arkada��n benim bilgisayar�ma program� bir t�rl� y�kleyememesi, � Allah Allah �ok garip, kimsede sorun yasamad�k, neden sizinki b�yle dedikten sonra � aaaaa siz solak miydiniz? � ���l���yla birlikte hemen sorunun ��z�lmesi, benim farem sol ele ayarl� oldu�undan o hep bana g�re ters tu�a bas�yormu�! Beni mutfakta �orba kar��t�r�rken seyreden eski e�imin � sen b�rak ben kar��t�ray�m, �imdi bir sakatl�k ��karacaks�n � diye elimden kep�eyi kapmas�, bir is g�r��mesine gitti�imde Amerika� nin en iyi �niversitelerinden birinde e�itim g�rm��, doktora yapm�� insan kaynaklar� m�d�r�n�n � h�mm solaks�n�z, annenizle baban�z bu durumunuzu d�zeltmek i�in bir �ey yapmad�lar mi? � diye sormas�, benim � annemle babam bunu d�zeltilmesi gereken bir durum olarak g�rmediler, ben de ayni onlar gibi d���n�yorum � diye ters ters cevaplamam ( i�e al�nd�m ) ve bunun gibi daha pek �ok �rnek beni hep ne kadar anla��ld���m�z konusunda d���nd�rm��t�r. Herhalde askerlik yapan solak erkeklerin de t�fek kullan�m� gibi konularda ilgin� an�lar� vard�r.
� Aaaa solaks�n�z! � kullan�l�� yeri ve sekline g�re hayret, k���mseme, merak, hayranl�k, ilgi i�eren �nlemlerle de �ok s�k kars�la�t�m, kars�la��yorum. Biliyorum ki o�lum da benzeri durumlar ya��yor, ama en az�ndan evde kendi aram�zda sorun ��km�yor, ��nk� bizim evde herkes solak.
Son olarak, 13 A�ustos� un d�nya solaklar g�n� oldu�unu biliyor muydunuz?
Solak veya Sa�lak, ay�r�m yapmadan hepinize iyi yaz�lar dilerim. Cumhuriyet Bayram�n�z kutlu olsun. |
: Mavi DEN�ZALTI, 29 Ekim 2004 Cuma 03:35 Di�er bir " K��e Yaz�s�... " i�in