K��E YAZILARI caddesi
K��e Ad�n�n ve K��e Yaz�s�n�n Telif Hakk� sahibi: Alp ARPAD*
� �
�nsan Olman�n Lezzeti... III
K��emin ismini, " �nsan Olman�n Lezzeti � koydum. Hay�r, �srar eden olmad�. ��imden �yle geldi ��nk� insan olmak ger�ekten lezzetli bir i�tir
Anadilimiz
� Okuyarak anlayal�m, konu�arak anla�al�m � " Anadilimiz � T�RK�E � dir. Tanr� T�rklere arma�an �st�ne arma�an vermi�. Ender bir co�rafi konum, do�a g�zellikleri ve zenginli�iyle donat�lm�� bir �lke. �� adet farkl� �zellikli, y�z�lebilir, ta��mac�l�k, su sporlar� ve bal�k��l�k yap�labilir deniz. 8300 km. deniz k�y�s�. Yer alt� ve yer �st� zenginlikleri. Bazen ayn� anda ya�aman�z olas� veya de�i�ik zamanlarda sahip olabilece�iniz d�rt mevsim. Pratik zek�. G�n�m�zde az rastlanacak misafirperverlik... Bunlar�n hepsini kullanal�m, yararlanal�m istiyorum. Tanr�� n�n bize verdi�i en de�erli arma�ansa tarihte hi�bir ulusa nasip olmam�� bir lider. Galiba, Tanr� arma�an� anadilimizin b�y�k �nemini ilk �nce " O " ke�fetti. Kolayca anlay�p kullanabilmemiz i�in bize di�er bir arma�an olan �al��malar�n� verdi. �nemini anlatt�. T�rk�eye �yle bir �zellik kazand�rd� ki benim bilebildi�im kadar�yla - ben uzman� de�ilim ama d���n�nce akl�ma ba�kas� da gelmiyor - sadece bu, O' nun engin, e�siz yeteneklerinin tart���lamaz delilidir: T�rk�e' mizi, okundu�u gibi yaz�lan, yaz�ld��� gibi okunan bir dil h�line getirdi. Bu, �ok b�y�k bir �zelliktir. Bu zengin mirasa sahip ��kal�m. Anlamak i�in, d���nmemiz gerek. D���nmek i�in okumam�z gerek. Okumak i�in anadilimizi bilmek gerek. Anadilimiziyse iyi bilmek gerek ki bu da bildi�imiz kelime say�s�n�n fazlal���ndan ge�er. Baz� konularda geli�mi� �lkelerin k�yl�s�yle bizim k�yl�m�z aras�ndaki fark, bildi�i kelime say�s�ndad�r. Her ikimizin de k�yl�s� do�ar, b�y�r, �l�r. Onlar�n k�yl�s� bu s�reci iki y�z elli kelimeyle tamamlarsa, bizimki ancak yetmi� seksen kelime ile tamamlar. Kentlimiz i�in de de�i�en tek �ey, kelime haznesinin k�yl�den biraz daha fazla olu�udur. Geli�mi� �lkelerdeki k�yler ve kentlerle bizim k�ylerimiz ve kentlerimiz aras�ndaki farkl�l�klar da buradan kaynaklanmaktad�r. Yollar�, parklar�, binalar�, k�lt�r� ve ya�am bi�emini as�l olarak bu �zellik belirler. G�n�m�zde, herkes konu�uyor ve anla�t���n� zannediyor. Anla�am�yorlar! Ger�ekte herkes sadece kendi anlad���n� anl�yor. Kar��s�ndakinin anlatt���n� de�il. Kar��s�ndaki i�in de durum pek farkl� de�ildir. Mevlana' n�n bir deyi�i �ok g�zeldir: " Sen ne kadar anlat�rsan anlat, anlatabildi�in kar��dakinin anlayabildi�i kadar�d�r " Ayr�ca i�in di�er bir y�n� de olabilir. Bakal�m " kar��daki " anlatmas�n� becerebiliyor mu? Yoksa polis istasyonunda deliyi anlatan deliye d�neriz; � Tamam. Sorumlusu oldu�unuz hastan�z deliydi ve hastaneden ka�t�. Ara�t�ral�m. Neye benzedi�ini tarif eder misiniz? � Boyu biraz uzundu ama k�sa da denilebilir. Sar���nd� ama genelde esmerdi. �i�mand� ama t�� gibiydi. L�le l�le sa�lar� vard� ama kel bile derdiniz... � Yeter! Beyefendi bu nas�l tarif b�yle? � K�zmay�n komiser, deliydi dedik ya! Bir dili bilmek, ona egemen olmak demektir. Anadiliniz i�in bu daha da ge�erlidir. Anadilini iyi bilmek ayn� anda anlam bilmek, d���nmek, do�ru kelimeleri kullanarak konu�mak, kar��dakinin de sizi anlamas�d�r. Bak�n, d���nmekten bir t�rl� kopam�yoruz. Her yerde ve her �ekilde kar��m�za ��k�yor. Ne yap�yoruz? D���n�yor, s�zl�k kullan�yor, ��reniyor, yeni kelimeler kazan�yoruz; tekrar d���n�yor ve do�ru kelimeleri kullan�yoruz. Bu da anla�man�n temelidir. Anla�an, kavga etmez; �retir. �retimden bo� kalan zaman�n�ysa, sosyal a�l�klar�n� doyurarak ge�irir. Bu da bir toplumu birbirine kenetler. Beraberlikten kuvvet do�ar deyi�i gere�i, yerine gelir. ��te bu toplum daha iyi d���n�r. Daha �ok d���n�r. Daha �ok okur. Daha �ok ara�t�r�r. Problemlerini aza indirger ve �rettikleri ak�lc� ��z�mlerle onlar� da ��zerler. Ak�lc� ��z�m� ak�lc� yapan en belirgin �zelli�i, kal�c� ��z�m olu�udur. Bunun anlam�ysa mutluluk ve huzurdur. �nsan oldu�unun ve insan olman�n lezzetlerinin fark�na var�r. Geriye, teker teker tatmak kal�r; insan oldu�unun da bir arma�an oldu�unu anlayarak... Anadilimiz incelendi�inde g�r�lece�i �zere, di�er dillerde az rastlanan, insan�n dama��nda tat b�rakan lezzetlere sahip bir�ok kelimeyi, deyi�i ve anlat�m zenginli�ini i�eren bir dildir. � �nsan Olman�n Lezzeti � devam edebildi�im s�rece devam edecek. O lezzetlerin neler oldu�unu tamamlamaya �mr�m yeter mi, bilmiyorum? Siz d���nd�k�e ve istedik�e bulursunuz kan�s�nday�m. Burada yazmam�n emeli, hat�rlatmak, birlikteli�imiz ve payla�mam�z. Gerisi, " l�f olsun, torba dolsun " .
�nsan olman�n lezzeti... IV� te g�r��ene dek, en iyilerle kal�n. �lk not: En son ne zaman, bir leyle�i havada u�arken g�rd���n�z i�in sevindiniz, �mitlendiniz? |
�lgili link: " 300 kelime " http://www.sizedebiyat.com/biz/1bbb.html
: Alp ARPAD, Ankara, 18 A�ustos 2002, 14:41 Di�er bir " �OL... " i�in