wholesale jerseys wholesale jerseys china wholesale nfl jerseys from china wholesale jerseys free shipping wholesale nfl jerseys online coach outlet coach handbags outlet coach handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors outlet

www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�

K��E YAZILARI caddesi 

Telif Hakk� sahibi: Mehmet UHR�

A�IK KAPI   

 Hayat� anlamaya ve anlatmaya �abalayanlar i�in her zaman bir a��k kap� vard�r

KUTSALLI�IN KISA TAR�H�

Di�er canl�lardan farkl� olarak insan, d�nyaya geldi�inde kendine yetecek olgunlukta de�ildir. Anne bak�m� ve aile ortam� i�inde b�y�r, g��lenir ve olgunla��r. insan� farkl� k�lan kendine yetecek kadar g��l� olamamakt�r. Kendi eksi�ini kapatabilmenin �abas� ile g��l� olan� arar, ona y�nelir ve tutunur. 

�nsano�lu kendinden g��l� olan� kutsal bilip onlara tap�narak aczini dengelemeye �abalam��t�r. Varl���n� s�rd�rebilmek, ba��na k�t� �eylerin gelmesini engelleyebilmek u�runa g��l� olana, kutsal olana tap�nm��, adak ve kurbanlar vermi�tir. Kutsal olan kar��s�nda yeri geldi�inde insan kurban edilebilmi�tir. 

�nceleri y�ld�zlar ve onlar�n simgeledi�i Tanr�lar� kutsad� insano�lu. Sonra g�k g�r�lt�s�n�, �im�e�i� Kutsall���n simgeleri giderek yery�z�ne indi. Yery�z�nde eri�ilmez Olympos da��nda oldu�una inan�ld� Tanr�lar�n. Tanr�lar i�in tap�naklar in�a edildi, heykeller yap�ld�. Kutsal olan kar��s�nda insan�n �nemi yoktu. �nsan, Tanr�lar i�in kurban edilebilir bir varl�kt� o y�llarda. 

Prometeus� un Tanr�lar�n da��ndan kutsal ate�i �al�p yery�z�ne indirmesi ile kutsall�k, insana daha da yakla�t�. Her �eyi yak�p k�l eden, eriten ate�i kutsad� insano�lu. Ve bu kez ate�e kurban etti insanlar�n�. Kendi can�na kar��l�k, kutsal olana adakta bulunman�n, kurban vermenin gerekti�ine inand�. Kutsal olan kar��s�nda insan hep kurband�... 

Tar�m toplumlar�yla birlikte �retici olan, do�ay� de�i�tirebilen insano�lu bir anlamda Tanr�sall��a yakla�t�. Do�a ile m�cadelede toplumun g�c�n�n fark edilmesiyle kutsall�k topluma yakla�t�. Ne de olsa g��l� olan kutsald�. Toplumu bir arada tutan tek tanr�l� dinler kutsall��� topluma indirgedi. Ayn� din alt�nda bir araya gelen toplumlar�n kutsand��� d�nemler ya�and�. �zellikle orta�a�da. Tar�m toplumlar� ile birlikte insan eme�inin de�erlendi�ini ve kurban etmenin yerini k�lele�tirmenin ald��� biliyoruz. �nsan kurban edilemeyecek kadar de�erli i� g�c� haline geldi. 

Art�k kutsal olan insan ve onun ya�ad��� toplumdu. �nsan kurban etmek de bi�im de�i�tirdi. �nsan �ld�r�lebilir ancak kurban edilemezdi. Orta�a�da din sava�lar� ile insan k�y�m� devam etti. Tanr�lar i�in yap�lan tap�nak ve heykellerin yerini dini binalar ve heykeller ald�. 

Dinin toplum �zerindeki etkisinin hafiflemesiyle millet kavram�n�n kutsalla�t�r�ld���n� g�r�yoruz. Millet ve onun uzant�s� olan vatan kutsald�. Bu kez kutsal olan milletti ve insanlar milletleri i�in kurban oldular. Milliyet�ili�in kutsand��� sava�lar g�rd� d�nyam�z. Ve yine milliyet�ili�i simgeleyen an�t ve heykeller yap�ld�. 

Kutsall�k g�ky�z�nden yery�z�ne indi ve insana y�neldi. 

Bireyin tarihteki rol�n�n giderek daha �n plana ��kmaya ba�lad��� y�llarda kutsall�k insana ula�t�. Tek ba��na do�ayla ba� edebilen, do�ay� de�i�tirip d�n��t�ren, akl� ve icatlar� ile insanl��� etkileyebilen insano�lu kutsall��� da �zerine ald�.

Tanr�lar i�in yap�lan tap�nak ve heykellerin yerini, insanl��a hizmet eden bireyler ad�na yap�lan an�t, heykel ve binalar ald�. Kutsal olan insand�.  

Bireyin toplumlar�n kaderindeki rol� ve g�c� fark edildik�e kutsall�k g��l� olana, bireye y�neldi. Bireyin kutsanmas�yla �nemli bir d�n���m ya�and�. Kutsal olan birey oldu�una g�re kurban edilemedi�i gibi �ld�r�lmesi de m�mk�n de�ildi. Kurban edilecek ba�ka �eyler olmal�yd�.

Bireyin kutsanmas� ile �ncelikle sava�lar tart���l�r hale geldi. B�y�k insan k�r�mlar�na yol a�acak sava�lar yap�lamamaya, sava�acak insan g�c� zorlukla bulunur hale geldi. �nsan�n kutsanmas� hayat� da kutsalla�t�rd�. Bireysel al��kanl�klar kutsanan hayat y�n�nde de�i�ti. Do�an�n, kutsal insana biat etmesi beklentisiyle d�n��t�r�lmeye �al���ld��� zamanlar� ya�ad�k, ya��yoruz. 

�nsan�n kutsand��� d�nyada ba�lang��ta g��l� olan ve kutsanan do�a kutsall���n� yitirdi. Do�a insan i�in sanki yeniden yarat�lmaya �al���ld�. Kutsall���n oldu�u yerde g��l� olana kurban sunulmal�yd�. �nsan kutsalla�t�r�ld���nda do�an�n diz ��kmesi ve kurban edilmesi beklendi. �nsan�n kutsand���, do�an�n ise kutsal olana uydurularak d�n��t�r�lmeye, kontrol alt�nda tutulmaya �al���ld��� d�nemleri de ya�ad�k. 

Ancak kutsall���n g�ky�z�nden, yery�z�ne inip insana y�nelmesi ve insan� kutsal varl��a d�n��t�rmesi ile s�re� sonlanmad�. Kutsall���n ilerleyi�i bir anlamda insan� delip ge�ip par�alad�. 

�nce, her insan�n kutsal olmad��� ve hangi insan�n kutsanmas� gerekti�i �zerinde duruldu. Se�ilmi� insanlar ve hayatlar�n kutsanmas� gerekti�i ileri s�r�ld�. 

�nsanl���n bilgi birikimi teknolojik ilerleme ile birle�ti�inde yeni ve �ok g��l� bir kavram ortaya ��kt�. Teknoloji ve bilim insana hizmet etmekten �ok daha �telere giderek insan� y�netmeye hatta onu yok edebilece�ini g�stermeye ba�lad�. Birey art�k g��l� de�ildi. G��l� olan teknoloji ve bilimdi. G��l� olan kutsald�.  

Kutsall���n� yitirdi insano�lu. 

Art�k g��l� olan, insan� y�neten, etkileyip de�i�tirebilen bilgiydi, teknolojiydi. Kutsall��� bilgi ve teknolojinin �stlendi�i bir d�nyada ise onlar� var eden, ya�atan kavramlar�n � verimlilik, kalite, k�r, vs., � egemenli�i ka��n�lmazd�. 

Kutsall���n�n kayb� ile birlikte kurban edilemez ve �ld�r�lemez niteli�ini de yitirdi insano�lu. Bilim, teknoloji, ilerleme i�in insanlar kullan�labilir, kurban edilebilir oldu. Teknoloji tanr�lar�na kurban edilebildi insano�lu. Sava� sanayisinin deneme ve uygulama alan� oldu sava�lar.  

Kutsall��� bilgide, teknolojide, ilerlemede ve onlar� var eden verimlilik, k�rl�l�k, kalite ve kazan�ta ar�yor, bu kavramlara tap�n�yoruz art�k. G�rkemli al��veri� merkezleri bi�iminde tap�naklar in�a ediyor, al��veri� rit�elleri ile ibadetimizi ger�ekle�tiriyoruz. Dahas� kendi yaratt���m�z markalar� y�celtiyor, onlar�n g��l� ve kutsal olduklar�na inan�yor, ibadette kusur etmemeye �abal�yoruz. T�ketim ibadetine kat�lmayanlar�n d�nyada yerinin olamayaca��na ve marka tanr�lar�na kurban edilebilece�ine inan�yoruz. 

Art�k g��l� olmad���m�z�, kendi yaratt���m�z ve bizden daha g��l� bir �eyler oldu�unu biliyor, insan�n ve hayat�n kutsal oldu�u y�llar� �zl�yoruz...  

 

      :  Mehmet UHR�, �stanbul, Ocak 2004                                                           Di�er bir  k��e yaz�s� i�in "   i�in

                         

Bir Onceki Yap�t Teknik Aksakl�k Bildiriniz Edebiyat At�lyesi Girisi T�rkce veya Di�er Bir Dil Yan�lg�s�n� Bildiriniz S�zl�k Telif Haklar� Kanunu �mla K�lavuzu  Bu yazar�m�z/Bu yap�t hakk�nda  Radyolu Dakikalar ODA AKDEN�Z ODA EGE ODA MARMARA Enstit� Girisi Bir Sonraki Yap�t