www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
K��E YAZILARI caddesi
Telif Hakk� sahibi: Mehmet UHR�
A�IK KAPI
Hayat� anlamaya ve anlatmaya �abalayanlar i�in her zaman bir a��k kap� vard�r
�Y� K� SEN VARSIN...
Bir durup d���n�n bakal�m. Hayat�n�zda ka� ki�iye � iyi ki sen vars�n � dediniz? Anne baban�z yak�n akrabalar�n�z gibi sizin isteminizin d���nda hayat� payla�t���n�z insanlardan s�z etmiyorum. Bir �ekilde tan��t���n�z ve ya�am�n�zda bir �eyleri payla�t���n�z insanlardan s�z ediyorum. Bunlar�n ka��na � iyi ki sen vars�n � dediniz? Pek �ok arkada��n�z, dostunuz i�in �vg�de bulundu�unuz, iltifatlar g�nderdi�iniz olmu�tur. Bunlar o ki�inin �zelliklerini �n plana ��karan, g�zel yanlar�n� �ven s�zlerdir. Ama � iyi ki sen vars�n � �ok daha farkl�d�r. Bu s�zlerde o ki�inin �zellikleri s�fatlar� yoktur. Sadece insan olarak varl���, ger�ekli�i vurgulanmaktad�r. Bizim i�in o ki�inin t�m �zellikleriyle var olmas�, ya�am�m�zda yer tutmas�ndan s�z ederiz. Bu s�zlerle b�t�n sanal �zellikler bir kenara b�rak�l�r ve iki insan�n t�m�yle ger�ek bir aradal���ndan s�z edilir. Ard�nda, insan ili�kilerinin yapmac�k, sanal ve s�� olmas�ndan yak�nma, her �eyi ile do�al ve ger�ek insan insana ili�ki arama kayg�s� hissedilir. � Sen var olmasayd�n ben bu sanal d�nyada kendimi bo�lukta ve hatta t�m�yle sanal hissedecektim � gibi �zel bir iltifattan s�z ediyoruz. Nedir insan� b�yle �zel bir tan�mlamaya iten? Eskiden ger�ek ile hayal aras�ndaki ay�r�m keskindi. Ya�ad�klar�m�z ger�ek, hayallerimiz d���ncelerimiz, kurgular�m�z sanald�. Romanlar�n ortaya ��kmas�, sineman�n yayg�nla�mas� ve televizyonun t�m kurgusal yap�tlar� hayat�m�za sokmas� ile hayal ile ger�ek aras�ndaki ay�r�m giderek daha zor olmaya ba�lad�. Filmlerde ya�anan olaylar�n g�nl�k ya�amda kar��l��� olmasa da ger�ek olabilece�i fikri giderek ya�am�m�z� etkiler oldu. �ocuklar�n ka��r�l�p dilenci yap�ld���na dair bir iki film izleyen insanlar bu sanal olaydan etkilenerek �ocuklar�n� oynamalar� i�in soka�a b�rakmamaya ya da yanlar�ndan ayr�lmamaya ba�lad�. Hayallerin ger�ekmi� gibi alg�land��� ve giderek ya�am�m�zda ger�eklerden daha �ok yer tutar hale gelmesi gibi bir s�reci ya�ar olduk. Hayaller saf hayal olmaktan ��karak ger�ek ile bula��k bir h�le gelirken ger�ek kavram� da bi�im de�i�tirdi. S�radan bir trafik kazas�n�n ne kadar ger�ek olursa olsun baz�lar�n�n ya da benzerlerinin elinde ger�ek�st� h�line getirildi�ini g�rmeye ba�lad�k. Onlar�n anlatt��� ger�ek saf ger�ekten uzakla�t� ve bu nedenle asl�nda tekrar ya�anmas� m�mk�n olmayan bir olay haline getirilerek sanalla�t�r�ld�. K�rfez sava��n�n ya da Amerika ve �ngiltere� nin Yugoslavya ile yapt��� sava��n medya yoluyla aktar�lmas� sava� ger�e�ini g�rmemize engel oldu. Bu ortamda sava��n bir t�r bilgisayar oyunu ve insan i�ermeyen bir s�re�mi� gibi alg�lanmakta oldu�unu kimse ink�r edemez. Ger�e�in oldu�undan daha farkl� bir ger�ek olarak aktar�lmaya ba�lanmas� s�reci, ger�ek kavram�n�n da saf halini yitirmesine, sanal kavramlara bulanmas�na neden oldu. Ger�ek ve sanal kavramlar� biri birinin z�tt� olmaktan ��karak biri birini tamamlar hale geldi. ��te insanlar burada bocalamaya ba�lad�. �leti�im teknolojisinin h�zla ilerlemesi ile sanal ger�eklerin ya�am�m�z�n b�y�k k�sm�n� kaplamas� fiziksel ve ruhsal varl���m�z� yeniden sorgulamam�za neden oldu. Korkmaya ba�lad�k. T�m ya�ad�klar�m�z�n, �abalar�m�z�n, beklentilerimizin de sanal olmas�ndan, t�m�yle ger�ek olmayan bir hayat� ya�ad���m�zdan korkmaya ba�lad�k. Elimizde ger�ek anlamda varl���m�z� kan�tlayacak ya�ad���m�z ge�mi� ve ya�am� payla�t���m�z insanlardan ba�ka bir �ey olmad���n� g�r�yorduk. Ge�mi� y�llar�n ya�am bi�imlerini anlatan kitaplar�n ya da ge�mi�e �zlem konulu sohbetlerin son y�llarda pop�ler olmas� rastlant� olmasa gerek. ��te sanalla ger�e�in duruma, yere, zamana g�re yer de�i�tirebildi�i bu zamanlara sosyologlar postmodern zamanlar diyorlar. G�n�m�z�n ger�e�i, neyin ger�ek, neyin sanal oldu�unun kesin olarak ayr�lamamas�nda yat�yor. Her neyse; sanal ile ger�e�in kar��m�� gibi g�r�nd��� ve neyin ne kadar ger�ek oldu�unu alg�laman�n giderek daha zorla�t��� bir d�nyada birilerine � iyi ki sen vars�n � diyebiliyorsan�z h�l� ger�ek insan� oynamaya �abal�yorsunuz demektir. O ki�inin sizin a��n�zdan sadece var olmas�n�n, ger�ek olmas�n�n �nemini hissediyor, art� ve eksi b�t�n �zellikleri ile onun ger�ek ya�am�n�z�n bir par�as� olmas�n� istiyorsunuz demektir. �imdi tekrar bir d���n�n; Ya�ad�klar�n�z ger�ek mi? Ya�am�n�zda � iyi ki sen vars�n � diyebildi�iniz insanlar var m�? |
: Mehmet UHR�, �stanbul, 21.11.2005 Di�er bir " k��e yaz�s� i�in " i�in