www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
�NCELEME kuyusu
Telif hakk� sahibi: Mustafa NAZ�F
[ Kitap Bas�m�, Yay�nc�l�k, e-dergi ve
Yay�nc�l�kta G�rsellik... ]
Kitap - �air - yazar -
okuyucu ili�kisinde dikkat edilmesi gereken noktalar vard�r. Bu ba�lamda
d���n�ld��� zaman, kitap yaz�m�n�n ciddiye al�nmas� gereken bir i� oldu�u
g�zden uzak tutulmamas� gerekmektedir. Bu y�zden, kitap yazd�m, kitap
��kartaca��m diyen bir ki�inin dile hakim olmas� birincil �artt�r. . Eser hangi alanda yaz�lm��sa, kullan�lan dilin, anlat�m�n da o amaca uygun olmas� gerekmektedir. Kitap yaz�m a�amas�ndan sonra, taslak olmaktan ��k�p art�k bir yay�nevi taraf�ndan bas�lmas� noktas�na gelinceye kadar �zerinde titizlikle durulmas�, bas�ma uygun hali �zerinde gerekli redaksiyonlar�n yap�lmas�, hatta bunun ikinci - ���nc� ve dile hakim; e�er m�mk�nse alan�nda uzman ki�ilerce tekrar okutulmas� ve redakte edilmesi gerekmektedir eserin bas�ma uygunlu�u a��s�ndan. . Dile hakim olmak, yazar olmak demek de�ildir. Yazar veya yazar aday�n� edebiyat d�nyas�nda bekleyen uzun ve yorucu bir yol vard�r. Bu �ekilde, yazar - yazar aday� s�rekli okumak, okuduk�a kendini geli�tirmek ve bilgi da�arc���n� geni�letmek, konu dahilinde bilgi sahibi olmak ve tekni�ine uygun yazmak gibi bir zorunlulu�u vard�r. " Ben bir yazar�m ", " Ben bir �airim " diktesinden ziyade, " O bir yazard�r " veya " O bir �airdir " kriteri daha �n plana ��kacakt�r zaman i�inde.. " Kitab� rahatlatmak " gibi bir deyi� kullanmak gerekirse e�er; bu konuda yap�lacak yeg�ne �ey g�rselli�e hitap etmektir. Sat�r aralar�n�n uygunlu�u, konuya, kitab�n t�r�ne, anlat�ma uygun karakterler se�ilmesi, okuyucunun kitab� okurken s�k�lmamas�n� sa�layan unsurlard�r. Kitab�n g�rsel tasar�m�n�n profesyonel ki�ilerce yap�lmas�, ( ki bir �ok yay�nevi yazar d���nda bunu kendi b�nyelerinde yapmaktad�r ), konu ve kapak b�t�nl���n�n sa�lanmas�, Kitab� tek c�mleyle �zetleyen, imgelerin vurgulu bir �ekilde kapa�a yans�mas� gibi noktalar da dikkatten ka�mamal�d�r. Bu anlamda kapak tasar�m�, kitab�n g�rselli�i a��s�ndan �ok b�y�k bir �nem ta��maktad�r. Bir kitap��da dizilmi� kitaplar�n yan�ndan ge�erken e�er arad���n�z herhangi bir kitap yoksa, o an sizi �ekecek tek bir �ey vard�r.. Kapaktaki g�rsel ve yaz�nsal imgeler sizi oldu�unuz yere m�hlay�p, o kitab� elinize alman�z� sa�layabilir fakat bununla birlikte hi� g�rmenizi sa�lamayabilir de.. . Kitap a�amas�na gelen yaz�nsal eserlerin yay�nc�l��� noktas�nda da ba�lang�� noktas�, kitab�n konu, t�r� ile alakal� olarak �al��an yay�nevlerinin tespiti noktas�d�r. Her yay�nevi her kitab� basmayaca�� gibi, her kitap yazana da prim vermemektedir. Bu noktada yazar - yazar aday�n� zorlu bir yol beklemektedir. Telif �cretlerinin olduk�a d���k olmas� da i�in ba�ka bir boyutudur. Kitap basmaya - bast�rmaya �al��an bir yazar aday�n�n kitab�n�n bas�lmas� ise, genellikle yazar - yazar aday� taraf�ndan bask� masraflar�n�n kar��lanmas� �eklinde y�r�mektedir. Bas�m masraflar� kar��lansa bile, " senin kitab�n� basmam " �eklinde bir s�z�n duyulmas� da ihtimal dahilindedir. Yay�nevinin bu �ekil bir yakla��m� daha �ok ticari kayg�lar y�z�ndendir. Kitab�n bas�m masraf� haricinde, reklam vs. di�er giderlerini de g�z�n�nde tutan yay�nevi, ismi hi� duyulmam�� bir yazar-yazar aday�, konu, i�erik ve anlat� bak�m�nda doyuma ula�mam�� eserlere yat�r�m yapma noktas�n� d���nmektedir. Bu da, " Ben bir kitap yazd�m " diyen bir ki�inin kar��la�abilece�i di�er bir zorluktur.. Bununla birlikte, hi� bir zorlukla kar��la�madan, istedi�i yay�nevinden kitap ��kartma gibi bir ' �ans ' a daha �abuk ula�an yazar - yazar aday'lar� da olacakt�r.. Teknolojinin geli�mesi, yay�nc�l���n daha basite indirgenmi� bir halini de kar��m�za ��karmaktad�r. Daha �ok edebi d�zeyde bir �eyler yapmaya �al��an, Ama� ��birli�i i�inde olan ki�ilerin deste�inde, bilgisi dahilinde ��kan dergi veya web tabanl� sayfalarsa ne yaz�k ki i�erik ve g�rsel y�nden s�k�nt� i�indedirler. Web tasar�m�n�n, alt yap�s�n�n ilerlemesiyle birlikte tabiri caizse " �n�ne gelenin " dil hakimiyetine sahip olmadan, belli bir birikim ve kayg�n�n eseri olmaks�z�n edebiyat i�erikli sayfalar yapmas� ne yaz�k ki edebiyat a��s�ndan �z�nt� verici bir durumdur. . Girdi�iniz sayfada kaybolabilir, s�k�c� objeler, ikonlar sa�ana�� alt�nda, yaz�y� olabilecek en okunaks�z hale getiren background obje, font ve renkleri aras�nda bir metin okumaya �al��mak okuyucuyu yaz�ya yak�nla�t�rmaktan ziyade antipatik bir durum yaratacakt�r g�rsellik a��s�ndan. Edebiyat i�erikli diye girdi�iniz bir sayfan�n, cep telefonu a�k mesajlar� ve logolar�ndan ba�ka bir �ey i�ermedi�ini g�rmeniz de muhtemel bir sonu� olacakt�r. " Bir i�e g�n�l vermek ile o i�i bilmek " aras�nda da�lar kadar fark olabilece�ini unutmamak laz�md�r. Doktorlu�a heveslenmi�, g�n�l vermi� birisi olmak ile, doktor olmak aras�ndaki fark� g�z �n�ne almak laz�md�r.. Doktorlu�a heveslenen birisinin elinde ne�ter, �ld�r�c� yaralar a�abilir hatta �ld�rebilir.. Dile hakim olmam��, herhangi g�rsel veya yaz�nsal kayg� g�tmeksizin internet �zerinde ��kan - ��kmaya �al��an dergilerin - yay�nlar�n bir �o�u ise, " edebiyat�n �l� �ocu�udur "... ��, bileninse, k�l�� da ku�anmas�n� bilenin olacakt�r.. �nsanlar� etkilemenin ilk yolu, g�ze hitap etmektir.. Yaz�nsal olarak zengin say�labilecek bir metni, insanlar�n �n�ne olabilecek en k�t� haliyle sunmak, hem o yaz�ya haks�zl�k olacakt�r ayn� zamanda o ki�iyi o metinden uzakla�t�rmak anlam�na da gelecektir.. G�ze ho� gelmeyen, bir s�re sonra g�n�le de ho� gelmeyecektir.. . Bu ba�lamda internet yay�nc�l���nda ve kitap bas�m noktas�nda da, �zellikle g�rselli�in �n planda tutulmas� gerekmektedir.. Zengin metinlerin, konu ile ilintili g�rsel ��elerle zenginle�tirilip, okuyucunun g�z�nde, zihninde de�i�ik tatlar b�rakmas� birincil hedef olmal�d�r. |
:
Mustafa
NAZ�F,
Ankara