www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
�NCELEME kuyusu
Telif hakk� sahibi: Fatma �ZD�REK
T�k A�ac� ( Teak tree veya TECTONA GRANDIS )
� Hamd�m, pi�tim, yand�m � demi� Mevl�na. Bir insan�n hamken pi�ip yanarak varmas� gerekti�i noktan�n s�resi hi�bir zaman belirli de�ildir. Oysa oralarda ��rendi�ime g�re Tik a�ac�n�n hamken pi�ip yanmas� i�in doksan dokuz de�il, mutlaka y�z y�la gereksinimi varm��. Kaynaklar Tik a�ac� i�in � G�bek odunlu, d�� odun dar; ilkbahar dokusundaki g�zenekleri iri, tek s�ral� �ember, sonbahar dokusundaki g�zenekleri orta b�y�kl�kte ve da��n�k d�zeyde; kesit y�zeylerindeki g�zenekleri iri ve belirli; �z ���nlar� g�r�n�r; ya�l� bir yap�s� olup, damarlar� genellikle ayn� �izgilerden olu�ur. D�� odun gri, i� odun sar�ms� a��k kahverengi olup, i� odunu a��k havada ve kendili�inden koyula��p koyu kahverengi olur. Sert ve s�k� yap�l�, esnek bir a�a�t�r. Vurulma, ezilme, s�rt�nme gibi fizik etkilere kar�� dayan�kl�, az �eker, �abuk kal�nla��r, suyu adeta iter, b�cek ve mikroorganizmalar taraf�ndan kolay y�k�mlanmaz, zor verniklenir, hava kurusu �zg�l a��rl��� yakla��k 0,66 gr / cm3� d�r � diyor. �ok dayan�kl� bir a�a� oldu�u i�in pek �ok yerde kullan�lan bu de�erli a�aca Myanmar ve Laos� un pek �ok b�lgesinde rastlamak m�mk�n. �yle ki, d�nyan�n t�m do�al zenginliklerine g�z diken ABD� nin, konu�tu�um ki�ilere g�re yaln�zca bu de�erli a�a� y�z�nden bile oralarda g�z� var. �nsanlar, ya�am, alt�n ve de�erli ta�larla kapl� tap�naklardan f�rsat bulup, �zellikle yollarda oldu�um zaman bu b�lgenin a�a� ve bitki t�r�yle ilgileniyorum. Bilmedi�im o kadar �ok bitki ve a�a� t�r� var ki yeni olan her �ey ilgimi �ekiyor. Bu kez da�lara ��kamad�m. Myanmar� da do�ru d�r�st yol bulaman�z zor, ama k�ra� bir b�lgede olsan�z bile patika, ham yol ( stabilize ) ya da yeni yeni a��lmakta olan geni� otoyollar�n kenarlar�nda mutlaka d��sel t�neller olu�turmu� devasa a�a�lar var. Baz� b�lgelerde bunlardan biri de tik a�a�lar�. Tik a�a�lar�n� do�ada g�rmeden �nce bu bozuk yollardaki devasa kamyonlarda devasa k�t�kler olarak g�rd�m. En incesinin �ap� k�rk santimin �zerinde. D�� g�r�n�m� hi� de d�zg�n olmayan, �o�unun i�i de oyuk olan a�a�lar. �nsan� bu �ekilsiz k�t�kler mi bu kadar dayan�kl� diye d���nd�r�yor. Ve nihayet yol kenarlar�nda rastlad�m. Yeni dikilmi�inden devasas�na kocaman yapraklar�yla di�er a�a�lardan ayr�l�yor. G�r�n�m� �irkince bir �ey. Ama siz benim �irkince dedi�ime bakmay�n bu bizim �irince� nin �yk�s�ne benziyor. Eminim ki onlar da ya�mur zaman� tozdan ar�n�nca �irince bir �ey oluyorlar. Ve y�zy�ll�k bir �m�rle hamken pi�ip yan�yor insano�lu i�in �ok �nemli bir zenginlik kayna�� olu�turuyorlar. �nsanlar onu gemi, k�pr�, konut, mobilya, f���, tabak, �anak, kaplama malzemesi ve dahi di�erleri, an�msayamad���m onlarca �r�n�n ana maddesi olarak kullan�yor; bunlarla dayan�kl�l��� sayesinde uzun bir s�re keyif s�r�yor.
Tik a�a�lar� diyar�ndan -Myanmar (Burma) ve Laos�dan- d�nd�m. Bir do�a tutkunu olarak Myanmar (Burma) ve Laos�un di�er �zelliklerine �imdilik de�inmeyip sadece; uzun boylu, kal�n g�vdeli, �ok iri yaprakl� tik a�ac�n�n �yk�s�yle sizleri selaml�yorum. Sevgi ve sayg�lar�mla, |
:
Fatma �ZD�REK,
�stanbul, 30.11.2005, 12:55