www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
�NCELEME kuyusu
Telif Hakk� Sahibi: Bahattin ASLAN
MANDACILIK, BAYRAK ve �ST�KL�L
�ns�z: Say�n Edebiyat At�lyesi Y�netmeni; Bu yaz�, s�ren bir �al��madan acil al�nt�lar olarak olu�tu. Kaynak�a notuyla yay�nlaman�zdan onur duyar�m. Bu yaz�lardaki bilgilerin do�rulu�undan emin olabilirsiniz. Gerek Halide Edip� in mektubu, gerekse Atat�rk� �n kimi milletvekillerinin memleketlerine d�n��leri �zerine yapt��� konu�ma, " Bat�r�lan Bir �lke Nas�l Kurtar�l�r? " adl� eserden aktar�lm��t�r. Bu eseriyle Ersal YAV�, �ok �nemli bir eksikli�i gidermede katk� koyuyor. �� ya da d�rt b�l�ml�k uzun bir yaz�yla payla�maya devam edece�im. �lginiz i�in te�ekk�r ederim. Sayg�lar�mla.
Sivas Kongresi hen�z toplanmam��t�r ama �stikl�l Sava��na giden yola d���lm��t�r bir kez. Anadolu yak�lan ba��ms�zl�k ate�lerinin birle�mesine gebedir.
��te o g�nlerde, Halide Edip, Wilson Cemiyetinin kurucular�ndand�r ve Mandac�lar�n en ate�li bir savunucusudur. Atat�rk� � Mandac�l���n kabul� i�in ikna etmeye �al���r. 10 A�ustos tarihli mektubunda, T�rkiye� nin ba��ms�zl��a gitmesinden duydu�u kayg�lar� dile getirir, �u g�r��lere yer verir: � T�rkiye� de her durumda az�nl�klar kalacakt�r ve hem Osmanl� hukukuna hem Avrupa devletlerine dayanarak olaylar ��karacaklard�r. Bunlar, Avrupa devletleri kanal�yla Patrikhanelerinin sosyal ayr�cal�klar�n� kullanacaklar ve T�rkiye�de kuvvetli bir y�netim kurulmas�n� engelleyeceklerdir. �lkenin maddi durumunun bozuklu�u her t�rl� �a�da�la�ma ve geli�meye engeldir. Amerika, Filipinler gibi vah�i bir �lkeyi bile �a�da�la�t�rd���na g�re, 15 - 20 y�ll�k bir yard�mla, T�rkiye� yi e�itilmi� ve �a�da� bir duruma getirebilir. T�rkiye� deki Avrupa rekabetini ancak Amerika y�kabilir. Yard�m�n zorunlu oldu�u bu ko�ullar alt�nda istilac� Avrupa� ya d�nmektense, gururumuzdan �zveride bulunmak pahas�na, Amerika� dan yard�m istemek zorunday�z. Amerika� da dinsel tarafs�zl�k egemendir ve Amerika uyum i�inde pek �ok cins ve mezhebi bir arada tutabilmektedir �
Mandac�lar, tam ba��ms�zl��a odaklanm�� Kurtulu� Sava��n� � serg�ze�t � olarak nitelendiriyorlard�. Mandac�l��� ellerinin tersiyle iten Mustafa Kemal, ku�kusuz ki g�c�n�, �rmeye ba�lad��� T�rk ulusuna duydu�u g�venden al�yordu. T�rk Ulusunu, T�rkiye Cumhuriyetini kuran unsurlar�ndan bir b�l�m�ne bug�n, 1919 Sivas Kongresi �ncesinde Halide Edip� in Mustafa Kemal� e yazd��� mektuptaki teslimiyet�i, mandac� ruh a��lanmak isteniyor. Bu a�� tutmaz ama ba��m�z�n �ok a�r�yaca�� a��k.
Elbette provokasyonlar� �nlemek her zaman m�mk�n de�ildir. O zaman, g�ndemdeki sorunla ilgili tav�rlar�n nas�l bir tutum ald��� s�recin b�t�n� dikkate al�narak sorgulan�r. �eli�kili, ikircikli, g�vensizlik do�uran gayri ciddi ve gayr� samimi yakla��mlar; provokasyon olsa bile ihaleyi s�rt�n�za y�kler. O nedenle tutarl� ve y�rekli olmak sorun olarak ��kar �n�n�ze.
Bayrak istiklalin, ba��ms�zl���n simgesidir. Birli�in, b�t�nl���n simgesidir. Sayg�ya, korunmaya bu nedenle de�erdir. Temsil etti�i de�erin korumas� alt�nda olmak hepimizi huzurlu k�ld��� i�in, hepimiz i�in bir g�ven unsuru oldu�u i�in sevgiye, sayg�ya ve korumaya muhatapt�r. Kendini ayr� g�renin, kendini d��ar�da g�renin, kendini bayra��n kapsama alan� d���na ta��rmak isteyenlerin bayra�a sayg� duymalar� beklenemez. Elbette bayrak bir anlamda bir kuma� par�as� say�labilir, ba�ka maddelerden de bayrak yap�labilir. Burada �nemli olan, bayra��n ta��d��� anlamd�r, ruhtur. O nedenle her ulusun bayra�� kendisi i�in en sayg�de�er oland�r. Kendi ba��ms�zl���na, istiklaline sayg� duyanlar, ba�ka uluslar�n bayra��na da bu nedenle sayg� g�sterirler. Atat�rk� �n �zmir� de Yunan bayra��n� �i�nememesinin nedeni budur. Bilemiyorum bu d�nyada yurtsuzlar�n bayra�� nas�ld�r? Devlet olmadan bayrak sahibi olunabiliyor mu? �nce bayrak sipari� eden, sonra bu sipari� edilmi� bayra�a uygun bir yurt ve devlet sipari� eden g�� kimdir ve daha nelere muktedirdir? Yoksa Halide Edip� e haks�zl�k m� ettik. Bu haks�zl��� gidermek o karde�lerimize mi d��t�? Bizim i�in mi kendilerini feda ediyorlar?
Bak�n, �nemli bir �eyi birlikte hat�rlayal�m: Ba��ms�zl�k Sava��n�n en �etin g�nleri. Bir yanda B�y�k Millet Meclisi �al��malar�, �te yanda Ankara� ya do�ru geli�en d��man i�gali. Milletvekili se�ilip gelmi�lerden birka� y�reksiz, o g�nlerin yokluk ve s�k�nt�larla dolu atmosferinde bir y�lg�nl�k dalgas�nda deh�ete kap�l�p memleketlerine geri d�nm��lerdir. Mustafa Kemal, bu birka� y�reksiz milletvekilinin k�t� �rnek olmas�n� �nlemek i�in hemen k�rs�ye f�rlar: � Arkada�lar, i�ittim ki, baz� arkada�lar yoksullu�umuzu bahane ederek memleketlerine d�nmek istiyormu�. Ben kimseyi zorla Milli Meclise davet etmedim. Herkes karar�nda h�rd�r. Bunlara ba�kalar� da kat�labilir. Ben o takdirde, asker Mustafa Kemal mavzerini eline al�r, fi�ekliklerini g��s�ne dizer, bir eline de bayra�� al�r, Elmada��� na ��kar, orada tek kur�unu kal�ncaya kadar vatan� m�dafaa eder, kur�unlar�m bitince bu aciz v�cudumu bayra��ma sarar, d��man kur�unlar�yla yaralan�r, temiz kan�m� kutsal bayra��ma i�ire i�ire tek ba��ma can veririm. Gelecekte � Burada can verenler vatanlar�n� kurtarmaya �al��anlard�r � diye yaz�l� bir ta�a sahip olunabilirse m�kafatlar�n� bulmu� olurlar! � Ve bu konu�madan sonra yokluk cehenneminden ka�mak isteyenlerin ak�n� durmu�tur.
Daha sonralar� Bat� Cephesinde D�zenli ordu kurmaya �al���l�rken, k�yl�den asker sa�lanmaya �al���l�rken Ege' nin kimi y�relerinde esnaf�n nas�l olsa sava�� kazanacaklar diye har�l har�l Yunan bayra�� dikmeye soyunduklar�na tan�k olunacakt�r...
Bayra��m�za sahip ��kmal�y�z; �imdi ve her zaman... Kaynak�a: Bat�r�lan Bir �lke Nas�l Kurtar�l�r? ( Ersal YAV� ) |
:
Bahattin ASLAN,
Ankara,
25.03.2005, 02:32