www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
edebiyat at�lyesi y�netmeninden
N�ANS
SiZedebiyat Edebiyat Toplulu�unun duyguyo�uran veya �u anda hen�z duyguyo�uran olmayan �yelerine, b�t�n �yelerine esenlik dileklerimle ba�lamak istiyorum. �yelerimizden say�n H.S.' nin ( ismini burada anmak i�in iznini istedi�im elektronik iletime �u ana kadar yan�t gelmedi�inden ismi a��k olarak belirtmedim. Belirtti�im neden ayn� zamanda bu yaz�n�n �ok gecikerek yaz�lmas�n�n da nedenidir ) bir k�rg�nl���, bir hayal k�r�kl��� ya�amas�n� �ok i�ten sat�rlarla belirtmesi �zerine ba�ka bir yaz�ya ve birka� noktaya de�inmekte yarar g�r�yorum: Bu yaz� say�n Mustafa NAZ�F' in Kitap Bas�m�, Yay�nc�l�k, e-dergi ve Yay�nc�l�kta G�rsellik... isimli, inceleme b�l�m�m�zde yer alan de�erli bilgilerle donat�lm�� �ok g�zel bir yaz�s�d�r; " Kitap - �air - yazar - okuyucu ili�kisinde dikkat edilmesi gereken noktalar vard�r. Bu ba�lamda d���n�ld��� zaman, kitap yaz�m�n�n ciddiye al�nmas� gereken bir i� oldu�u g�zden uzak tutulmamas� gerekmektedir. Bu y�zden, kitap yazd�m, kitap ��kartaca��m diyen bir ki�inin dile hakim olmas� birincil �artt�r. Eser hangi alanda yaz�lm��sa, kullan�lan dilin, anlat�m�n da o amaca uygun olmas� gerekmektedir. Kitap yaz�m a�amas�ndan sonra, taslak olmaktan ��k�p art�k bir yay�nevi taraf�ndan bas�lmas� noktas�na gelinceye kadar �zerinde titizlikle durulmas�, bas�ma uygun hali �zerinde gerekli redaksiyonlar�n yap�lmas�, hatta bunun ikinci - ���nc� ve dile hakim; e�er m�mk�nse alan�nda uzman ki�ilerce tekrar okutulmas� ve redakte edilmesi gerekmektedir eserin bas�ma uygunlu�u a��s�ndan. Dile hakim olmak, yazar olmak demek de�ildir. Yazar veya yazar aday�n� edebiyat d�nyas�nda bekleyen uzun ve yorucu bir yol vard�r. Bu �ekilde, yazar - yazar aday� s�rekli okumak, okuduk�a kendini geli�tirmek ve bilgi da�arc���n� geni�letmek, konu dahilinde bilgi sahibi olmak ve tekni�ine uygun yazmak gibi bir zorunlulu�u vard�r. " Ben bir yazar�m ", " Ben bir �airim " diktesinden ziyade, " O bir yazard�r " veya " O bir �airdir " kriteri daha �n pl�na ��kacakt�r zaman i�inde.. ( ... ) " Son iki t�mcede bizi ilgilendiren son derece hassas, iyi terazilenmesi gereken bir konu var. SiZedebiyat' Edebiyat Enstit�' s�n�n bah�esinde, koridorlar�nda, dal s�n�flar�nda dola�t���n�z s�rece l�tfen kendinize uygun g�rd���n�z �ekli kendiniz belirleyiniz. Yazar, �air, duyguyo�uran, yazar - ressam, m�zisyen - �air. E�er kendinizden eminseniz l�tfen bunu b�yle yap�n. Buradaki hassas nokta sizin nas�l hissetti�iniz, nas�l olmas�n� istedi�inizdir. Siz kendinize yazar dedi�iniz zaman en ba�ta siz olmak �zere hepimiz biliyoruz ki siz Victor HUGO de�ilsiniz. Olmayacak m�s�n�z demektir bu? Bunu hi� kimse savunamaz. Olup olmayaca��n�z�, siz dahil hi� kimse bilemez. Ancak ya�am bilir. V. HUGO olmak gerekli midir? Bu da sizin tercihiniz ve tasarrufunuzdur. Baz�lar�na g�re her ne kadar ise kendisi olmak, HUGO olmaktan daha �nemlidir. Bu durumda siz yaz�yorsan�z, birisi de sizi okuyorsa " siz yazars�n�z " ve en ba��ndan itibaren, en ba�ta siz olmak �zere kendinize " yazar " denmesinde b�rak�n bir mahzur olmas�n�; l�tfen deyin! �nce siz inan�n, �nce siz kabul edin ki di�erleri de etsin. Bunu " ben kral�m " la kar��t�rmayal�m l�tfen. �ok basit bir kaide vard�r; " Ben kral�m " derseniz alay ederler. Birileri sizin i�in " o krald�r " derse kral olma ihtimaliniz artar. A) Buradaki kral olma durumu ile yukar�daki yazar olma durumunun en k���k bir ilgisi yoktur B) Tarih, " o krald�r " denildikten sonra tahtlanm�� yanl�� ki�ilerin krall�klar�yla doludur. Siz hi� yazmadan sadece konu�arak �m�r t�keten birinin �akadan da olsa, " Ben yazar�m " dedi�ine tan�k oldunuz mu? Ben olmad�m. Yazan ve hisseden ki�i " ben yazar�m " der ancak. �yidir, az iyidir; bunlar tart���l�r. Yazarl��� tart���lamaz! Dikkatle izleyiniz l�tfen; Antalya ve Isparta aras�nda kalan ya�am b�lgesinin bir k�y�nde e�ini kaybetmi� k�yl� kad�n yazmaya �ok hevesli oldu�unu s�ylemektedir. Alay konusu bile oldu�unu s�yler daha sonra. Ya�am�n�n bir �ok d�neminde, aralarda, akl�na estik�e yazar oldu�unu �akayla kar���k k�y kad�nlar�n�n notas�z, d�zensiz, do�a stili ac�mas�z g�l��leri aras�nda tekrarlayan kad�n�n hayat� otuz d�rt y�l sonra de�i�ir. �lk kitab� 2001 y�l�nda bas�l�r; FAK�R' in K�y�s�nda... Ben televizyonda kendisini o y�l izlerken, eczac� o�ullar�n�n annelerine ald�klar� bilgisayar� ��renmeye �al��an anne Birnur �ENER, k�y sedirinin �st�ndeki bilgisayarda �al���rken torunu da hayretle ikinci kitab�n� yazmaya �al��an ninesini izliyordu. �yk�y� bir de ba�kas�ndan dinleyelim; " ( ... ) Burdurlu merhum eczac� kalfas� Murat �ENER, otuz d�rt y�l �nce yolda y�r�rken on lira bulur. Bu para ile k�sa bir s�re �nce tart��t��� on dokuz ya��ndaki e�ine hediye almak ister. Bir kitap��ya girerek, Burdur� un yeti�tirdi�i �nl� yazar Fakir BAYKURT' un �� kitab�n� al�r ve e�ine g�t�r�r. Asl�nda bunu yaparken, e�inin eve kapan�p fazla gezmesini de engellemek istemektedir ya, bunu pek belli etmez. Gen� kad�n kitaplar� okur, yeniden okur, bir daha okur. Sonra oturup, �ocuklu�unda � semaver � gibi kafas� oldu�unu duydu�u yazar Fakir BAYKURT' a hi� g�ndermeyece�i mektuplar yazar; s�k�nt�lar�n�, dertlerini anlat�r. Y�llar sonra, Burdur� daki bir �enlikte �nl� yazarla tan��t�r�l�r ve bunlar� anlat�r. Fakir BAYKURT duygulan�r, Birnur �ENER� in yazd�klar�n� bir de o okur. � Bunlar� yay�mlayal�m � der, ama �mr� yetmez. BAYKURT' un �stanbul� daki cenaze t�renine katil�n Birnur �ENER, yazar�n yay�nc� dostlar� ile tan���r ve �imdilerde Burdur� un �eltik�i il�esinde aya��nda �alvar, m�tevaz� bir k�y ya�am� s�rerken, y�llar �nce yazd��� � g�nderilmemi� mektuplar � �n�n yer ald��� kitab�n� elinde tutmaktad�r: � Fakir� in K�y�s�nda �... Papir�s Yay�nlar�, 2001, �stanbul. Birnur �ENER anlatmaya devam eder; � Burdur� un Deliba� mahallesinde 1947 y�l�nda do�dum. Ailem geleneklerine �ok ba�l�yd� ve k�z �ocuklar�n�n okumas�na taraftar de�ildi. Ben de ilkokuldan sonra okuyamad�m. Gen� ya�ta evlendirildim � ... " Bu kitaplar�n yazar�na, hi� g�ndermeyece�im mektuplar yazmaya ba�lad�m. Yazd�klar�m�, ilkokuldan ayr�ld�ktan sonra, ortaokula giden arkada�lar�ma pencereden bakarken yazd�klar�m�n yan�na koydum ve kimseye okutmad�m. � der. Birnur �ENER� in mektuplar�, y�llar sonra bir Burdur �enli�i� nde, orta ya�l� bir kad�n olarak Fakir BAYKURT� la tan��t���nda � buz �st�ne yaz�lmaktan � kurtulmu�. BAYKURT, kar��s�ndaki kad�n�n y�re �ivesiyle kendisine anlatt�klar�n� dinlemi� ve yay�mlanmas�n� istemi�. Ancak bu durum Fakir BAYKURT� un sa�l���nda ger�ekle�ememi�. �imdilerde ise, Papir�s Yay�nlar�� n�n giri�imleriyle bu mektuplar � Fakir�in K�y�s�nda � ad�yla yay�nlad�. ( ... ) " �u anda ikinci kitab� " D�� Kurma Oyunu ", ���nc� kitab� " Konuk " dan sonra yazaca�� d�rd�nc� kitab�n� yazma haz�rl��� i�inde. �akayla yazar oldu�unu s�yleyen kad�n�n yazar oldu�una dair i�indeki inan� beni hi� �a��rtmad�. Otuz d�rt y�l sonra onu baz�lar�n�n anlad��� anlamda yazar yapan da o inan�t�. Ekstrem veya s�ra d��� diyecekseniz, bana yard�m etmi� olursunuz. Bu �ekilde umulmayan ama yazar oldu�una �ok daha �nceleri inanm�� �rneklerin �ok say�da oldu�unu hat�rlat�r�m ben de size. Hat�rlatman�n kolay yolar�ndan birisi ise Reader' s Digest eski n�shalar�d�r. B�t�n D�nya n�shalar�d�r. Kendisinden gerekli izni al�nca yurt d���ndaki bir yazar�m�z�n 1952 deki �abas�n� siz aktar�r�m. Kimse yazar do�mam��t�r. Kimse �air de do�mam��t�r. Hi� kimse de Sular �daresindeki �airimizle Ptt deki yazar�m�za " siz memursunuz " dememi� aksine onlar� desteklemi�tir. �lkeler bu t�r yazar ve �airlerin memuriyetinden �ok yazd�klar�na gerek duymu�tur. Onlar�n da �nl� olmadan �nce memuriyeti de�il, g�nl�k konu�malar�nda �airli�i veya yazarl��� tercih etti�i bilinen bir ger�ektir. Hem sohbet masalar�nda �zlenilen veya hedeflenen unvan daha kolay kabul edilir. Ben Kalam��' ta Todori' yi, Sala�' �; Moda' da Rainbow' u, Golden' �; Dalyan' da Goldfinger' i; Suadiye' de Suadiye otelini ve gece kul�b�n� ya�ad�m. Bo�az' �n her iki yakas�ndaki tarihi mek�nlar� da bilirim. �nden �ncesini ve sonras�n� da bilirim. Bazen, baz� �eyleri herkesten �nce sizin g�rmeniz, sizin bilmeniz gerekir. Kendinizi bildi�iniz s�rece �ekinece�iniz bir �ey yoktur. Ayr�ca, yolda y�r�rken size hi� kimse yazar demeyecektir. ��nk� yazarlar d��ardan bak�nca tan�nmaz. Sizin onlara yard�mc� olup ne oldu�unuzu, nas�l oldu�unuzu, nerede oldu�unuzu belirtmeniz gerekecektir. Krallar�n yazarlara k�yasla d��ar�dan bak�nca tan�nma �anslar� daha �oktur. Ya�amda, belirli konularda �nce kendinizin inanmas� gerektir. Bu da onlardan biridir. SiZedebiyat i�in konu�uyorsak; ad�n�z� ve soyad�n�z� yaz�p bir kenar�na i�ten bir " iyi g�nler " deseniz bile, yaz�m kurallar�na uygunsa " ben bir yazar�m ", " ben bir duyguyo�uran�m " " ��nk� o iyi g�nleri hissederek, duyarak yazd�m " diyebilirsiniz. Ondan sonra da tabel� yazan birinden fark�n�z� vurgulamak i�in say�n NAZ�F' in yaz�s�nda belirtti�i bilinen kendini geli�tirme yollar�n� izleyerek geli�menin �n�n� a��k tutars�n�z. Bundan ba�ka yazar olma yolu yoktur. Bundan ba�ka, HUGO, BALZAC, DOSTOYEVSK� ve hatta SHAKESPEARE olma yolu yoktur. Asl�nda SHAKESPEARE, bunun s�rr�n� Hamlet' te vermi�tir; " Ser�enin �lmesinde bile bir bildi�i vard�r kaderin. �imdi olacaksa bir �ey yar�na kalmaz, yar�na kalacaksa bug�n olmaz. B�t�n mesele haz�r olmakta. Madem hi�bir insan b�rak�p gidece�i �eyin ger�ekten sahibi olmam��, erken b�rakm�� ne ��kar, ne olacaksa olsun! " E�er yal�n anlad���n�z gibi sizin i�in geriye bir yap�t dahi b�rakman�n �nemi fazla de�ilse orada anlat�ld��� gibi! �yimser bakar da yazil�n� i�inize geldi�i gibi alg�larsan�z, daha iyi. Anlatil�n zaman� �l�m i�in de�il de kalan i�in alal�m. �nemliyse; geriye b�rakaca��n�z en az bir yap�t �ok de�erlidir. Belki i�inden bir kelimesi birine yararl� olur. Bunu yapman�z i�in, o bir yap�t i�in bile " ben yazar�m " demenizde sak�nca yok. �imdi veya yar�n, siz ba�lay�n kendinize yazar demeye; e�er kendinize inan�yorsan�z! B�t�n mesele yazarl��a haz�r olmakta! �ok iyi kalpli i�ten bir g�n�lda��m�n inanarak ve biraz da h�rsla bana dedi�i gibi, " �steyen okur, ben yazar�m !... " demeyece�im. Ben yazar�m ��nk� SiZler benim yazd�klar�m� okuyorsunuz. Siz de yazars�n�z ��nk� SiZler sizin yazd�klar�n� okuyor. Bir i�i bilmenin en �nemli ve vazge�ilmez �art�ysa " o i�e g�n�l vermektir ". �yi verilen bir g�n�l, bilmenin y�zde yetmi� be�ini halleder. �lk y�zde yirmi be�i ovalar�, ikinci y�zde yirmi be�i ovalar�n arkas�ndan �aka gibi gelen da�lar�, ���nc� y�zde yirmi be�i art�k deney kazanm�� s�r���yle virajlar�, g�n�l su gibi ge�ip bitirir. Y�zde be�ini de �ansa b�rakal�m. Geriye y�zde yirmi kal�r. Al�n teri bu y�zde yirmiyi halleder. ��te o ilk yetmi� be�, size " ben yazar�m " �, i�te o dedirtir! Bu n�ans� da vurgulayarak, de�erli yaz�s� i�in Mustafa beye te�ekk�r ederiz. Ben kuvvetle inan�yorum ki Tanr� sa�l�k verdik�e www.sizedebiyat.com SiZedebiyat, ulusal ve uluslar aras� �ok de�erli yazarlar yeti�tirecektir. Yeter ki SiZler yaz�n.. Hi� belli olmaz, bir g�n bir �eyi resmedersiniz, sizi de resmederler. �oktan yazar olman�za ra�men...
Se�kin Kemal ERDEM, Edebiyat At�lyesi Ge�ici Y�netmeni |